Diş hekimi korkusu (dentofobi)

Diş doktoru korkusu yahut dentofobi, dişle ilgili uyaranlara karşı verilen olağan duygusal bir reaksiyondur. Dentalanksiyete diş tedavisiyle alakalı olarak makus bir şey olacağına dair bir telaş durumudur ve çoklukla diş hekimliği koltuğunda kişinin denetiminin kendisinde olmaması, kaybetmesi hissi ile bağlıdır. Dentofobi önemli bir anksiyete çeşididir, bariz bir durum ve objelere karşı (örn; iğne, diş aletlerinin dişteki hissi gibi) yahut diş hekimliği ortamı ile bağlı olarak besbelli ve kalıcı anksiyete ile karakterizedir. Dental kaygı ve tasa terimi, dentofobi belirtileri aranmaksızın çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde diş tedavisi ile ilgili epey güçlü olumsuz hisleri tanımlar.

Dental fobi; dental prosedürlerden, dental ortamdan, dental aletlerden yahut yalnızca bir insan olarak diş tabibinden korkmayı içerebilir. Dentofobisi olan şahıslar çoklukla diş tabibine gitmekten kaçınırlar, bununla birlikte ağız sıhhatlerini da ihmal ederler. Bu durum ağrı nedeniyle diş tabibine gitmek zorunda kalana kadar devam eder. Ağrı olması nedeniyle bu randevunun aciliyetide dental fobiyi arttırabilir. Bu durum dentofobi döngüsü olarak isimlendirilebilir. Diş tabibi derdi tipik olarak çocuklukta başlar.

Dentofobi Belirti ve Semptomları

Her cins kaygı ve fobide olduğu üzere, diş doktoru korkusu da tek başınaveya duygusal, fizikî, bilişsel ve davranışsal semptomların birleşimi olarak ortaya çıkabilir.

Duygusal Belirtiler: Dehşet, Anksiyete, Tasa, Panik

Fiziksel Belirtiler: Kalp atış suratında artma, nefessiz kalma, terleme, bulantı, titreme

Davranışsal Belirtiler: Ajitasyon, tetikte olma hali

Diş Tabibi Korkusu Neden Oluşur?

Çoğunlukla çocuklukta yaşanan makûs tecrübeler dentofobiye neden olmaktadır. Bununla birlikte diş tabiplerinin, iğnenin, diş tedavilerinin korkulacak ögeler olarak yansıtılması, diğerlerinin makûs tedavi tecrübeleri üzere faktörler nedeniyle her yaşta dentofobi oluşabilmektedir.

Dişçi Korkusunu Nasıl Aşabiliriz?

Öncelikle kaygının nedenine inmek gerekmektedir. Mesela bir hastamın dehşetinin temel sebebi kullanılan döner aletin çıkardığı sesti, ben hastama her randevuya gelirken kulaklığını yanında getirmesini önerdim ve tedavi mühletince kulaklıkla müzik dinlediği için son derece rahat bir biçimde tedavileri bitirdik. Tıpkı biçimde kişi yapılacak süreç hakkında telaş duyuyorsa tabibin ‘tell-show-do’ denilen ‘anlat-göster-uygula’ tekniğiyle yapacağı tedaviyi evvel anlatması, sonra kullanacağı materyalleri göstermesi ve uygulaması yararlı olacaktır. Bu metot çoğunlukla çocuklarda kullanılsa dahi rastgele bir yaşta yapılacak tedaviden dert duyan bir bireyde de kullanılabilir.

Eğer dehşet diş doktoru koltuğunda denetimin büsbütün kendinden gideceğini düşünmekten kaynaklanıyorsa, hastayla bu bahiste koopere çalışmak ve doktorun hastaya kendisini durdurmak istediğinde elini kaldırmasını ve çabucak duracağını söylemesi denetimin büsbütün kendinden gitmediğini düşündürtecek ve yararlı olacaktır. Aslında burada durum dehşetin nedenini anlamak ve buna yönelik tabiple nasıl bir formda bu tedavinin yapılacağına karar vermekten geçmektedir. Gerekirse dentofobisi olan kişinin birinci randevuya yanında güvendiği, ruhsal takviye sağlayacak biriyle gelip tabibe durumu çok net bir biçimde açıklaması, neden ötürü çok korktuğu ve ne yapılırsa endişesinin azalıp koltukta daha rahat olabileceğini anlatması hem tabip hem de hastanın gerçek yolu izlemesi için yararlı olacaktır.