Antiaging ve beslenme

Günümüzün tanınan kavramlarından biri antiaging, yıllardır beşerler yaşlanmayı geciktirebilmenin yollarını aramaktalar ve bu yollardan biri olarak hayatımızda yer almakta. Antiaging bize yaşlanmayı tedbire ve sağlıklı yaşlanmayı vaat etmektedir. Geleceğimizin temeli anne karnına düştüğümüz andan itibaren atılır. Bu nedenle annenin bu devir beslenmesi bizim için kıymetlidir. Fazla kilolu bile olsa hamilelikte anne adayına kilo vermeyi tavsiye etmiyoruz. Hamileliğin birinci 3 ayında fakat kilo aldırmamak olabilir. Hatta geleceğin temelleri bu periyotta atıldığı için anne adayının gebe kalmadan evvelki iki yılda beslenmesi değerlidir. Hamilelikte iki canlıyım diye 2 kat yemeniz gerekmez. Ortalama 300 kalori üzere bir ek kafidir.

Peki, sorsak artık sizlere genç ve sağlıklı bir görünümde olmayı istemez misiniz? Yaşamak için beslenmemiz, uygun yaşamak için güzel beslenmemiz gerekir. Gaye uzun bir hayat mı? Yoksa sağlıklı bir ömür mı? Sağlıklı yaşlanmak için sağlıklı beslenme koşuldur. Birinci maksat sağlıklı beslenmeyle sıhhatin korunmasını sağlayarak kronik hastalıklardan uzaklaşma bahtına sahip olmaktır. Bu hastalıklar; Diyabet, yüksek tansiyon, Obezite, kalp- damar hastalıkları, kan yağ profilinin bozulması üzere durumlardır. Aslında biz diyetisyenlerin yaptığı iş bir nevi hami hekimlik, daha sıhhatiniz bozulmadan onun için önlem almayı sağlar. Beslenmenin kuralları birebirdir. Lakin muhtaçlıklar bireye nazaran değişir ve yaşımız ilerledikçe maalesef almamız gereken kalori gereksinimimiz azalır.

Beslenmenin yanında çevresel ve genetik faktörlerde sıhhatimize taraf verir. Bazen olumsuzu ertelemek ya da yenmek elimizdedir. Lakin unutmayın mucize bir besin yoktur. Her besinin başka bir özelliği ve hayatımıza kattığı şeyler vardır. Tek bir besine dayalı beslenme bizim için kabul edilebilir bir şey değildir. Sağlıklı beslenme bedenimizin muhtaçlığı olan güç ve besin öğelerinin her birinin kâfi ve istikrarlı oranda alınmasıdır.

Yeterli ve istikrarlı beslenmeyi sağlayabilmek için, misyonları farklı olan bizim için 4 temel besin kümesinden her öğün belli ölçülerde tüketilmelidir. Çeşitli besinler birlikte tüketildiğinde besin öğeleri birbirinin tesirini artırmakta, bedene daha yaralı duruma getirmektedir. Örneğin etin yahut yumurtanın bünyesindeki demirin emilimi için yanında kesinlikle C vitamini içeren bir portakal suyu, salata, domates, maydanoz yahut yeşilbiber besinlerle tüketmek gerekir.

Bir kümedeki yiyeceklerden çok alıp, öbür gruptakileri daha az yahut hiç almadığımızda istikrarsız besleniyoruz demektir. Yani eti çok tüketiyorsak yahut hamur işi hayatımızda fazla yer alıyorsa, ekmek yemiyorsak, taze zerzevat ve meyve hayatımızda çok hudutlu yahut hiç yoksa istikrardan bahsetmek sıkıntı. Bunun yanında yalnızca bir meyveden çok yemenin de faydası yoktur.

Bizim için besin kümelerini anlatmanın yolu 4 yapraklı yonca ile daha kolaydır. İstikrarlı beslenmek için gücün % 55- 60’ı karbonhidratlardan, % 12- 15’i proteinden ve %25- 30’u yağlardan sağlanmalıdır.

Hayatta bunlara dikkat etmediği hayatlarını sağlıklı yürütenler de yok değil. Etrafınızda bu türlü örnekler sıralanabilir tahminen lakin artık 20’li yaşlarda kalp krizi geçiren ve ölen gençlerde var. Biz diyetisyenlerde daima mutfak terazisi ile yaşayıp her yediğimizi tartmıyoruz. Ancak yapılması gerekenler çok da sıkıntı değil.

En başta güç istikrarımıza dikkat etmemiz gerekir. Aldığımız güç harcadığımızdan fazla ise kilo alırız, aldığımız güç yaktığımızdan az ise zayıflarız.

Diyet Tedavisinde;

Az ve sık öğünler olmalı,

Güne kesinlikle kahvaltı ile başlanıp öğün atlanılmamalı,

Su içiminize dikkat etmeli,

Âlâ çiğneme alışkanlığını kazanmalı,

Kahvaltının az, öğle biraz daha yeterli, akşamsa çok yenilen bir sistemde kilo almak kaçınılmazdır. Halbuki bunu tam karşıtı olması gerekir ki daha sağlıklı bir hal alsın.

Tuz tüketiminde çoka kaçılmamalı,

Sofra şeker tüketmemek ya da şekerli besinlerden uzak durulmalı,

Besin kıymeti güzel olmayan lakin güç içeriği yüksek olan, çok fazla tok tutmayan besinlerden uzak durulmalı,

Yemeği pişirirken yağı yakmadan kullanmak, çok fazla yağ eklemeden pişirmek. Etli pişirdiğiniz yemeğe yağ koymamayı tercih ederek etin bünyesindeki görünmez yağ kullanılmalı,

Posa- lif içeriği yüksek besinleri (Sebze, meyve, kepek ekmeği, bulgur, kuru baklagiller vb.) öğünlere eklenmeli,

Mutlaka sporu hayatınıza eklemelidir. Bunlar kıymetli adımlardır.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖBÜR ŞEYLER:

D Vitamini güneş ışınları sayesinde bedenimizde sentezlenmektedir. Bu nedenle her 20 dakika kadar güneş ışınlarından faydalanmak gerekir. Kışın bile olsa açıkta olan yüzümüz, ellerimizden bu faydayı sağlayabilmekteyiz.

Sigara ve alkol kullanımından uzak durulmalı, günde 1 kadeh kırmızı şarabın kalp- damar sıhhati için olumlu tesiri vardır. Lakin bu 2 kadeh olunca hiçbir manası yoktur. Bunun yerine üzüm suyu da kullanılabilir, mesela.

Spor bir hayat biçimi olarak hayatımızda var olmalıdır.

Mevsiminde olan zerzevat ve meyveyi tüketmeye itina şovunuz. Kış ayında domates yemek tavsiye ettiğimiz bir öge değildir.

Hatalı pişirme yollarından uzak durun. Tütsülenmiş, tuzlanmış, kızartma üslubu besinler üzere.

SİZE VAKTİ DONDURAN BESİNLER SUNABİLİRİZ:

Balık

Zeytinyağı

Nar

Domates

Brokoli, yani zerzevat ve meyveler

Kırmızı şarap/ üzüm suyu

Kuru baklagiller

Sarımsak

Ceviz, fındık…

Tek başına birkaç besini öne çıkarak yalnızca onları tüketmek daha evvel de vurguladığım üzere bizim için sağlıklı değildir. Vakti dondurmak için sağlıklı ve istikrarlı beslenmek, nizamlı spor yapmak/ etkin ömür modeli, gerilimden mümkün olduğunca uzak durmak. Su içiminize dikkat etmek bizim için kıymetlidir.

Özetle; sağlıklı yaşlanmanın yolu sağlıklı beslenmeden geçer.

Diyetisyen Fatmagül Yılmaz Öztürk