Asperger sendromu

Asperger sendromu davranışları, dünyaya bakış açısını, olayları anlamlandırmayı ve diğerleriyle etkileşimi etkileyen gelişimsel bir otizm spektrum bozukluğudur. Asperger sendromuna sahip olan bireyler özel ilgi alanlarına ve tekrarlayan davranışlara sahip olabilir. Toplumsal etkileşimde yetersizlik yaşayan asperger sendromlu bireyler duyusal girdilere yetersiz yahut çok reaksiyon verebilir.

Asperger sendromlu bireylerin bilişsel marifetleri ve lisan marifetleri olağan olabilir. Olağan bilişsel ve lisan maharetlerine sahip olmalarına karşın asperger sendromuna sahip olan şahıslar tekrarlayıcı davranışlarda bulunurlar. Rastgele bir hususa takıntılı bir biçimde takılarak birebir davranışı tekrar tekrar gerçekleştirme eğilimine sahiptirler. Ayrıyeten irtibat ve toplumsal etkileşimde zorluklar yaşar.

Hastalığın teşhis edilmesi ve teşhisinin konulması için bireye birtakım testlerin bir ortada yapılarak ve gözlemlenerek yapılması gerekmektedir. Birtakım ebeveynler çocuklarında bir sorunun olması ile birlikte öbürleri ile karşılaştırarak bu durumu anlayabilir. Birtakım vakitlerde çocukların gelişim sürecinde gecikmeler yaşanabileceği için ilerleyen yaşlarda bu durum daha bariz olmaktadır. Çocuğun okula başladığı yaşa kadar bu durum belirlenmemiş ise çoklukla çocuğun öğretmeni tarafından bu durum dikkate alını ve aile bireyleri bilgilendirilir. Bu üzere durumlarda yaşanılan ve görülen birtakım gelişimsel sorunlar doktora iletilmelidir.

Çocukta ve bireylerde görülen kimi farklı davranışlar ve tavırlar, çoklukla emsal durumlar gösteren hiperaktivite ya da dikkat eksikliği bozukluğu ile karıştırıldığı için bu teşhisler konulabilir. Bu üzere durumların önüne geçebilmek için tabibin yetkinliği bu hususta öne çıkmaktadır. Bulguların ve belirtilerin hakikat olarak kıymetlendirilmesi gerekir ve teşhis konulması ile birlikte şahsa uygun olan tedavi sürecine geçilmektedir. Asperger sendromu olan bireylerde empati yoksunluğu, sözel ve sözel olmayan irtibatta eksiklikler, arkadaşlık bağlantılarında yetersizlik, tonlaması bozuk bir biçimde konuşma, benmerkezci tavrın hakimiyeti, sonlu ilgi alanlarına yönelik çok uğraş ve motor uyum eksiklikleri gözlemlenmektedir. Bunların yanı sıra Asperger sendromunda şahıslar tipik olarak ilgi duydukları rastgele bir mevzuda çok fazla bilgi toplayabilmektedir. İlgi duydukları bahisler ise daha olağan dışıdır ve kişi, ekseriyetle dar bir alana odaklanmıştır. Asperger sendromunun, ilaç tedavisi yoktur.

Ancak yetenek kazandırmaya odaklı olan tedaviler ve etrafın kişinin ihtiyaçlarına nazaran düzenlenmesi halinde tedavi yolları bulunmaktadır. Asperger sendromu tedavisi; marifet kazandırmaya odaklı müdahaleler içerisinde pek çok halde dağılım göstermektedir. Bunlar; okuma- yazma hünerleri, bağlantı ve lisan marifetleri, motor maharetleri, ahenk marifetleri, planlama maharetleri biçiminde sıralanabilir.

Çevre düzenlemeleri konusunda, çocukların kuvvetli yanlarının ortaya çıkarılarak, zayıflıklarının olabildiği kadar azaltılması hedeflenir. Örnek olarak sese karşı hassas olan şahısların çalışma ortamlarının ona nazaran planlanması gerekmektedir. Bunun dışında bu sendromun öbür tesirlerini azaltacak ilaç tedavileri verilmektedir. Davranış problemleri, dikkat meseleleri, his durum bozuklukları, telaş ve kaygı, uyku sorunları üzere sıkıntılar için ilaç tedavisi verilmektedir.

Uzman Klinik Psikolog Damla Kankaya Sünteroğlu

Uzman Klinik Psikoloji Arif EREN

Kaynakça

Asperger Sendromu

https://www.guven.com.tr/saglik-rehberi/asperger-sendromu-nedir https://www.hiwellapp.com/blog/asperger-sendromu-nedir-nedenleri-ve-belirtileri-nelerdir