İlişkilerde neden hayal kırıklığı yaşarız?

Sosyal varlıklar olmamız sebebiyle öbür insanlara yani Lacancı manada (Jacques Lacan, Fransız bir psikanalist) ötekilere muhtaçlık duyarız. Münasebet halinde olduğumuz ötekilere dair- lisana getirelim ya da getirmeyelim – beklentilerimiz vardır.

Var olduğunu sandığımız bir şeyin yokluğunu görmek hayal kırıklığına yol açar.

İkili bağlantılarda ötekilere dair taleplerimiz karşılanmadığında hayal kırıklığını sıkça yaşarız. Yaşadığımız hayal kırıklığında ekseriyetle şu iki durum tesirlidir.

1. Ya olmayan bir şeyin, ötekinde var olduğu yanılsamasını yaşarız,

2. ⁠Ya da ötekinin kendinde olanı bize vereceğini düşünürüz.

Öteki, kendisinden istediğimiz şeyi onda olmadığı için ver(e)miyorsa, bu durumu tolere etmek kolaydır. Ancak onda var olduğu halde bize vermiyorsa, kendimizi mahrum bırakılmış üzere algılar, acı çeker ve bu durumu tolere etmekte zorlanırız. Zira buradaki sıkıntı, olmayan bir şeye erişememe sıkıntısı değil, var olan bir şeyden mahrum bırakılma sıkıntısıdır. Yani buradaki hayal kırıklığımız; objenin yokluğuna değil, objeyi vermeyen ötekine dairdir ve bu durum çok daha fazla yaralayıcıdır.

Ötekinin kendinde var olanı bizden esirgemesine üzülürüz ve bu hüzün yalnızca bugüne ilişkin bir acı değildir. Bugüne dair olduğunu sandığımız acı, hatırlamasak da geçmişte ötekinin esirgemesi nedeniyle yaşadığımız misal yoksunlukların duygusal kayıtlarını tekrar canlandırır. Böylelikle yalnızca bugüne dair yaşadığımız yoksunluğun değil, geçmiş yoksunlukların da acısını hissederiz. Hem bugüne, hem geçmişe dair acıları hissetmek, hissettiğimiz acıyı daha dayanılmaz hale getirebilir.

İlişkilere dair yaşadığımız hayal kırıklıklarında kendimize şu soruları sormak yararlı olabilir;

Ötekinde olmayan bir şeyin var olduğu yanılsamasına düştüysem buna yol açan şey ne? Neye dayanarak onda olmayan şeyin var olduğunu düşündüm? Geçmişte var olması, daima var olacağı manasına gelir mi?

Onda olanı bana vereceğini düşünüp hayal kırıklığı yaşadıysam bu durum kiminle yahut ne ile bağlantılı olabilir?

Taleplerimde ölçüyü kaçırmış ve karşımdaki şahıstan fazla talepte bulunmuş olabilir miyim?

Benim talepte bulunmam, ötekinin bu talebi karşılamak zorunda olduğu manasına gelir mi?

Talepte bulunduğum kişinin maddi-manevi kaynakları azalmış, bu nedenle hudutlu kaynaklarını veremiyor yahut daha temkinli kullanmak istiyor olabilir mi?

İlişki kurmak istediğim kişi uzaklıklı bir ilgiyi tercih ediyor, bağlarında kendine ilişkin daha fazla alana gereksinim duyuyor olabilir mi?

Bu sorular ışığında münasebetimize dair yaşadığımız hayal kırıklığı;

1. Bizim taleplerimizle ilgili de olabilir,

2. ⁠Ötekinin talebi karşılamadaki yetersizliği yahut isteksizliği nedeniyle de olabilir.

Bu soruları kendimize sormak hem kendimizi, hem beklenti içinde olduğumuz ötekini anlamamızı kolaylaştırabilir, beklentilerimizi güncelleyerek bağlantılarımızı daha gerçekçi bir tabana taşıyabilir ve yaşadığımız hayal kırıklığını atlatmamıza yardımcı olabilir diye düşünüyorum.