Othello sendromu nedir? ( patolojik kıskançlık)

“Othello sendromu” terimi birinci kere İngiliz psikiyatrist John Todd tarafından kullanılmakla birlikte ismini ünlü İngiliz müellif Shakespeare’in Othello isimli oyunundan alır. Tiyatro oyunundaki Othello karakteri, yanlış anlaşılma ve çok kıskançlık nedeniyle hem eşini hem de kendisini öldürür.

Othello sendromu, başlı başına ruhsal bir rahatsızlık olmakla birlikte, öbür ruhsal rahatsızlıklar sebebiyle de ortaya çıkabilir. Othello sendromu için risk faktörleri şu biçimde sıralanabilir:

Anksiyete bozuklukları: Takıntılı kıskançlığın temelinde derinlere yerleşmiş bir güvensizlik duygusu ve düşük benlik hürmeti bulunabilir. Bu ruhsal sıkıntılar anksiyete bozukluğunu da tetikleyebilir.

Kişilik bozuklukları: Sanrılı kıskançlık ile paranoid şizofreni ve borderline kişilik bozuklukları ortasında semptomatik bir örtüşme bulunabilir.

Beyin hastalıkları yahut travmatik yaralanmalar: Huntington hastalığı ve Parkinson hastalığı üzere durumlar, travmatik baş yaralanmaları üzere kimi durumlar da sanrılı davranışlara neden olabilir.

Othello sendromu ( patolojik kıskançlık ) çok dikkat çeken bir rahatsızlık değildir. Kişinin fonksiyonelliği yalnızca eşi ya da sevgilisiyle ilgili o kısıtlı alanla kalmıştır, o kısıtlı alanda bozulmuştur. Bu bireyler doktorluk yapabilir, avukatlık, konut hanımlığı yapabilirler.

Lakin ikili münasebetlerde her gün arbede, her gün gürültü, sevdiği şahsa hayatı zehir etme durumu vardır. Epeyce önemli bir tablodur. Bazen 3. sayfalara yansıyan ‘cinnet getirdi’ haberlerinin bir kısmında patolojik kıskançlık hadiseleri vardır.

Günümüz de bir çok bağlantı hikayesinde, partnerlerden bir adedinde kıskançlık hikayesiyle karşılaşmaktayız. İlginin tabiatı olan inanç yerinde birleşip, ilginin uygunlaştırıcı gücü ile hayatın iniş çıkışları karşısında güçlenmek yerine zayıflayıp tükendiğimiz toksik bir tecrübe haline gelen çıkmazlarda kıskançlık sendromu çok büyük bir etkendir. Daima tetik halde olup, bağlantı akışı içinde takılmadan var olmak yerine daima ruhsal duraksamalar yaşamak hayatı zorlaştırır. Sevmek mahpus etmek değildir, karşı tarafı düşünmek daima olmamalıdır, hayat olağan akışında akıp öbür beşerler ile toplumsal bağlantılar kurmak zorundayızdır. İnsan birikerek artmak ve daima çoğalarak gelişip büyümek ister. Lakin kıskançlık krizleri ile mahpus altına almış yahut alınmış kişi var oluşsal duraksama yaşayarak hayattan keyif alamaz hale gelebilir.

Bu durum içinde olan bir insan tükenerek yorulacak ve sonucunda bitişe yaklaşacaktır. Fark edildiği an ruhsal dayanak alarak bu sürece dur demek mümkündür. Bu durumu yaşayan bireylerde klinik tablo benzerlik göstermektedir. Tahlil yolları ortasında en güçlü yaklaşım psikoterapi çalışmasıdır. Davranışçı psikoterapi çalışmaları bata olmak üzere his durum odaklı psikoterapi çalışması, çift terapisi üzere tekniklerle bireyin patolojik kıskançlığı ve güvensizliği ile baş edilerek daha istikrarlı münasebet örüntülerine yaklaşılması mümkündür.

Othello sendromu yaşayan şahıslar, partnerlerinin daima olarak onları aldattığını düşünür. Bu nedenle tehdit altında hisseder ve kelamda aldatılmanın önüne geçmek için karşılarındaki kişinin davranışlarını kısıtlama eğilimi gösterirler. Fikirleri mantıksal geçerliliği olan sebeplere dayanmaz. Sendroma sahip olan şahıslar için partnerleriyle kurdukları her irtibat aldatıldıklarına dair bir ispat niteliğindedir. Sanrılı kıskançlığa sahip bireyler, geçerli bir ispat olmaksızın aldatıldıklarından büsbütün emindir. Othello sendromu belirtileri şu halde sıralanabilir:
o Partnerlerinin, daima olarak berbat niyetli olduğunu düşünmek
o Partnerlerinin davranışlarını sorgulamak ve onları suçlamak
o Partnerlerinin toplumsal medya hesaplarını denetim etmek, beğenilerine bakmak, hesap şifresi istemek
o Telefon görüşmeleri sırasında yahut yazışırken partnerin kiminle konuştuğuna dair paranoya yaşamak
o Partnerlerinin eşyalarını karıştırmak ve aldatıldığına dair ispat aramak
o Partnerin mesken dışındaki aktivitelerini sınırlamaya çalışmak
o Partnerin davranışını denetim etmek için duygusal baskı uygulamak
o Partnerine şantaj yapmak
o Partneri ailesinden ve arkadaşlarından izole etmek
o Kıskançlığın neden olduğu bariz meselelere karşın, bağlantıdaki tüm çatışmalar için öbür kişiyi suçlamak
o Kıskançlık niyetleri açık bir biçimde ispatsız ve mantıksız olmasına karşın, yanlışsız olduklarına inanmak
o Partnere yönelik şiddet tehditlerinde bulunmak yahut gerçek şiddet uygulamak
o İntihar teşebbüsleri de dahil olmak üzere kendine ziyan verme davranışı sergilemek
Sonuç olarak bu sendrom bir çok cinnet geçirdi olarak tanım edilen ağır ruhsal yıkımların temelinde yer alabilir. Başlangıcı, gelişimi ve sonucu açısından bireylerin çeşitli sebeplerle sürüklendiği patolojik kıskançlık sarmalından çıkması ruhsal dayanak çalışmaları ile mümkündür.
Uzman Psikolog

Mustafa Cem Oğuz