Aleksitimi ( duygu körlüğü) nedir?

ALEKSİTİMİ (DUYGU KÖRLÜĞÜ) NEDİR?
Aleksitimi kavramı, birinci olarak Sifneos tarafından düzenlenmiş olan bir konferansta, psikanalize ahenk sağlamakta zorluklar yaşayan ve bunun üzere birtakım semptomlara sahip olan hastalar için kullanılmıştır. His körlüğü biçiminde de bilinen bu durum; kişinin kendi hislerini tam olarak idrak edememesi, onları güzelce söz edememesi ve yaptığı açıklamalarda da kaygısını gereğince ortaya koyamaması formunda tanımlanabilir. Aleksitimi; bireyin kendi hislerini tam olarak anlayamaması, bunları düzgün bir halde söz edememesi ve toplumsal normlara uygun bir his dışavurum davranışı sergileyememesidir. Bu durum bireyin ömür kalitesini düşürmektedir. Aleksitimik bireyler birtakım psikosomatik semptomlara sahiptirler. Hisleri ve bunların yarattığı beden duyumlarını ayırt etmekte, tespit etmekte zorluk yaşarlar. Bununla birlikte bu semptomları tanımlamak, anlatmak ve dışa vurmada da zorluklarla karşılaşırlar. Aleksitimik bireylerin zorluğu hisleridir. Duygu- düşünce-duyum ayrımını yapmakta ve anlatmakta zorlanırlar. Öteki bozuklukların tersine gelip süreksiz değildir ve bireyin hayatında bir kişilik özelliği olarak sürüp masraf. Günlük rutinlerini ve toplumsal bağlantılarını sağlıklı bir biçimde ilerletebilseler de yapılan araştırmalarda hayat kalitelerinin ortalamanın altında olduğuna ulaşılmıştır. Zira hem toplumsal ilgilerde hisler kıymetli bir faktördür hem de somatizasyon olarak tanımladığımız bedenselleştirme yani fizikî yakınmaları kendi hayat kalitesini düşürmektedir. Konya psikolog.

ALEKSİTİMİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
His eksikliği ile karakterize bir durum olarak; aleksitimi semptomlarını tanımak güç olabilir. Bu durum, hisleri söz edememe ile bağlantılı olduğu için, bu durumdan etkilenen şahıslar yani aleksitimik bireyler temassız yahut kayıtsız görünebilir. Bununla birlikte, aleksitimik bir kişi, toplumsal hayat kapsamında şahsî olarak aşağıdakileri deneyimleyebilir:

 Sinirlilik
 Şuur bulanıklığı, baş karışıklığı
 Yüz sözlerini algılamada zorluk
 Rahatsız hissetmek

 Boşluk hissi
 Kalp atış suratında artış
 Sevgi eksikliği
 Panik hisleri
Aleksitiminin semptomları şunları içerir:

 His ve hisleri tanımlamada güçlükler
 Hisler ve bu hislerle ilgili bedensel duyumları ayırma sorunları
 Hislerini diğerlerine iletme konusunda yeteneğin hudutlu olması
 Ses tonu ve yüz sözleri dahil olmak üzere diğerlerindeki hisleri tanıma ve
bunlara cevap vermede zorluklar
 Hayal gücü eksikliği
 Hisleri hesaba katmayan mantıklı ve katı bir düşünme stili
 Gerilimle başa çıkmak kelam konusu olduğunda zayıf başa çıkma becerileri
 Başkalarından daha az özgecil davranmak
 Aralı, katı ve esprisiz görünme
 Düşük hayat memnuniyeti
Bu durum; bir kişinin beden değişikliklerini, duygusal reaksiyonlar olarak yorumlamasını da zorlaştırabilir. Örneğin, olağandan daha süratli atan bir kalbi heyecan yahut dehşetle ilişkilendirmekte sorun yaşayabilirsiniz. Fakat yeniden de o anda fizyolojik bir reaksiyon yaşadığınızı kabul edebilirsiniz. Konya klinik psikolog.

ALEKSİTİMİ NEDENLERİ NELERDİR?
Hislerin körlüğü yahut sağırlığı olarak da bilinen aleksitimi, sadece tek bir sebepten dolayı ortaya çıkmayabilir. Aleksitiminin ortaya çıkışının altında pek çok farklı neden de yatıyor olabilir. Aleksitiminin ortaya çıkışındaki çeşitli faktörler;
● Erken çocukluk yıllarında aileden gereken ilgiyi ve sevgiyi görememek
● Tekrar erken çocukluk devrinde aile içinde meydana gelen iletişimsizlikler
● Yeteri kadar sosyalleşememe olarak sıralanabilir.
Bu meseleler genel olarak kuşaktan nesile aktarılır. Bu verilen nedenlere ek olarak aleksitiminin sebepleri ortasında, kişinin beyninde hisleri belirlemek ve şekillendirmekle yükümlü olan kısmın olması gerektiği üzere çalışmaması, dışlanma ve eğitimsizlik de sayılabilir. Şayet yetişkinlik vaktinde olan birinin aleksitimik davranışlarda bulunduğu görülüyorsa bu kişinin yakınları tarafından alanında uzman bir doktora götürülmesi gerekmektedir. Böylelikle hasta
tedavi altına alınabilir ve hastalığın beraberinde getireceği çok önemli problemlerin önüne geçilebilir. Konya psikolog.

HİS KÖRLÜĞÜNÜN MÜMKÜN SEBEPLERİ NELERDİR?
His körlüğünün bir çok sebebi olabilir. Bu durumun ortaya çıkmasını etkileyen faktörler şunlardır:

1. Gereken ilgi ve sevgiyi erken çocukluk yıllarında görememek
2. Erken çocukluk devrinde aile dinamiğindeki irtibat sorunları/iletişimsizlik
3. Kâfi sosyalleşememe
4. Dışlanma
5. Beynin hislerden sorumlu bölgesi olan hipotalamustaki sorunlar/dengesizlikler

ALEKSİTİMİ KİMLERDE GÖRÜLEBİLİR?
Bayanlarda aleksitimi görülme oranı erkeklere oranla daha azdır. Bayanların sözel dünyaları erkeklere oranla daha gelişmiş olduğundan kendilerini erkeklere kıyasla daha yeterli söz edebilmektedirler. Ayrıyeten erkek çocuklarının duygusal hayatları annelerince denetim altındayken, kız çocukları çocukluk periyodunda daha geniş bir his dağarcığına sahip olabilme talihi yakalayabilmektedir. Lakin aleksitimi, tesirini yaşla birlikte daha çok gösterir. Beynin hisleri tanıma kısmının olması gerektiği ölçüde gelişmesi için ilgi ve şefkati öğrenmesi gerekir. Bu bağlamda, ilgi ve şefkatten mahrum kalmış çocuklarda yapısal bir anormallik görülebilir ve bu da aleksitimiye neden olabilmektedir. Bunun haricinde eğitimseviyesinin de aleksitiminin gelişmesinde rolü büyüktür. Güzel eğitim almamış bireyler, başkalarına nazaran hislerini gereğince âlâ tabir edemeyecekleri için aleksitimiye daha yatkındır. Konya klinik psikolog.

ALEKSİTİMİNİN BELİRLENMESİ SÜRECİ
Aleksitimik bireylerin ruhsal dayanak süreçleri güçlü geçse de bunun için uygun psikoterapiler bulunmaktadır. Psikoterapi süreci ile aleksitimik bireyin hislerini tanıması, keşfetmesi, somatik tesirlerini gözlemleyebilmesi amaçlanmaktadır. Bireyin aleksitimik olduğunun kesinleşebilmesi için buna yönelik ölçekler olsa da klinik görüşmeler sırasında yapılan müşahedeler ve birtakım kriterlerin karşılanması da epey kıymetlidir. Konya klinik
psikolog.

Bu durum çok tehlikeli olmasa da, istemeden şahıslar ortası ve ilişkisel meselelerine yol açabilir. Güzel haber şu ki, zihinsel sıhhat ve güzellik halinizin gelişmesine yardımcı olabilecek terapiler mevcuttur. Bu yalnızca diğerleriyle olan bağlantılara yardımcı olmakla kalmaz, daha da değerlisi, siz de daha güzel hissedebilirsiniz. Konya psikolog.