Anksiyete (kaygı) bozukluğu

Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu

Anksiyete, tasa ve kaygının hâkim olduğu bir his durumudur. Endişe, gerçek yahut algılanan bir tehlike karşısında ortaya çıkan bir reaksiyondur. Korku ise belirsizlik yahut muhtemel tehlike durumunda tasa duyma olarak tanımlanabilir. Anksiyete, birçok ruhsal rahatsızlığın temelini oluşturur. DSM-5’te 11 korku bozukluğu tipi ele alınmıştır:

Ayrılma tasası bozukluğu

Seçici konuşmazlık

Özgül fobi

Sosyal fobi

Panik bozukluğu

Agorafobi

Yaygın korku bozukluğu

Maddenin/ilacın yol atığı dert bozukluğu

Başka bir sıhhat durumuna bağlı tasa bozukluğu

Tanımlanmış öbür bir korku bozukluğu

Tanımlanmamış dert bozukluğu

Anksiyete belirtileri şahıstan şahsa ve farklı anksiyete tiplerine nazaran değişiklik gösterebilir. Anksiyete yaşayan bireyler endişe, ıstırap, bunaltı ve telaşa misal hisler yaşarlar ve genelde yaşadıkları bu durumu “kötü bir şey olacakmış hissi”, “nedensiz bir korku” olarak tanımlayabilir. Daima olarak dehşet, korku, kaygı hissinin yanında zihinsel, davranışsal ve fizikî yansılar de ortaya çıkar. Bu yansılar; kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, uyku sorunları, kaçınma davranışları, dikkat dağınıklığı ve unutkanlık olarak sıralanabilir.

Kaygı bozukluğu olan bireyler daima kendi davranışlarını müşahedeler ve eleştirirler. Daima geçmişte yaptıkları ve ilerde yapabilecekleri yanılgıları düşünürler ve gerginlik içinde kalırlar. Yaptıkları planları son anda iptal edebilirler. Bunun nedeni dışarıdaki belirsizliklerden, korkutucu ihtimallerden kaçınma ve inançlı alanlarından çıkmak istememeleridir. Ayrıyeten bu bireyler sevdikleri dizileri tekrar tekrar izleyebilirler. Dizide ne olacağını bildikleri için dertlerini engellemiş olur ve daha rahat hissederler. Ayrıyeten az konuşma ve toplumsallıktan kaçınma davranışları da görülebilir. Bunun nedeni aslında kendi içlerinde çok gerilimli oldukları için o an ‘sosyalleşme’ düşünememelerindendir. Toplumsal fobisi olan bireyler de toplumsal ortamlara nasıl göründükleri ve nasıl algılandıklarını ağır bir halde düşündükleri için gerilime girebilir ve dışarıdan soğuk, aralı algılanabilirler.

Anksiyete bozukluğu bilişsel yaklaşım, bilişsel davranışçı terapi teknikleri (yüzleştirme, sistematik duyarsızlaştırma), ilaç tedavisi ve ömür usulü değişiklikleri ile tedavi edilebilmektedir.