Bipolar bozukluk nedir?

Bipolar Bozukluk Nedir?

Bipolar bozukluk, manik depresif hastalık olarak da bilinir. Bipolar bozukluk mani, depresyon ve ötimi dediğimiz periyotlardan oluşan bir beyin hastalığıdır. Mani periyodunda en az 1 hafta süren çok hareketlilik, çok konuşma, sonluluk, çok para harcama, riski davlanışlara yatkınlık, uyku ölçüsünde azalmaya karşın kişinin canlı ve hareketli olması, çok süratli düşünme, kendinden beklenmedik biçimde davranma, bazen halüsinasyon ve hezeyan ismi verilen psikotik belirtiler mevcuttur. Şayet tedavi edilmezse bu süreçte kişinin kendine ve etrafa ziyan verme riski mevcuttur. Tedavisin kalan şahıslarda bu süreç aylaca sürebilir. Çoğunlukla bahar aylarında bu periyot tetiklenebilir. İkinci devir ise kişinin depresyona girdiği en az 15 gün süren mutsuzluk, keyifsizlik, hayattan zevk alamama, uyku ve iştahta değişiklikler, gelecekle ilgili karamsarlık, kendini suçlama, intihar kanılarının olabileceği bir devirdir. Tedavisiz kalan şahıslarda bazen hezeyan ve halüsinasyonlar görülebilir. Üçüncü devir ise kişinin büsbütün belirtilerinin gerilediği ötimi dediğimiz his durumunun stabilleştiği devirdir.

Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

DSM- 5 Bipolar Bozukluk Kriterleri (APA, 2013)

Bipolar I bozukluğunun teşhisi için, bir mani periyodu için aşağıdaki ölçütlerin karşılanmış olması gerekir. Mani devrinin öncesinde yahut sonrasında hipomani ya da majör depresyon devirleri bulunabilir

Mani Dönemi

A. Kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan, olağandışı ve daima bir duygudurumun ve gayeye yönelik aktiflikte ve içsel güçte, olağandışı ve daima bir artışın olduğu başka bir devrin, en az bir hafta (ya da hastaneye yatırılmayı gerektirmişse rastgele bir süre) mühletle, neredeyse her gün, günün büyük bir kısmında bulunması

B. Duygudurum bozukluğunun olduğu ve içsel güçte ya da aktiflikte artma olduğu periyot boyunca, aşağıdaki belirtilerden üçü (ya da daha çoğu) (çabuk kızan bir duygudurum varsa dördü) bariz derecede vardır ve bunlar olağan davranışlardan kıymetli ölçüde değişiktir:

1. Benlik saygısında abartılı bir artış ya da büyüklük düşünceleri
2. Azalan uyku muhtaçlığı (örneğin, yalnızca 3 saatlik uykudan sonra dinlenmiş hissetme)
3. Normalden daha konuşkan olma yahut konuşmaya tutma
4. Fikir uçuşması yahut fikirlerin yarıştığı öznel deneyim
5. Dikkatin dağınıklığı (yani, dikkatin değersiz yahut alakasız dış etkenlere çok kolay çekilmesi) olduğu bildirilir yahut o denli olduğu gözlenir
6. Hedefe yönelik aktivitede artış (sosyal olarak, işte yahut okulda yahut cinsel olarak) yahut psikomotor ajitasyon (yani, hedef odaklı olmayan hedefsiz aktivite)
7. Acı verici sonuçlar doğurma potansiyeli yüksek faaliyetlere çok iştirak (örneğin, sınırsız satın alma çılgınlığı, cinsel kararsızlıklar yahut gereksiz ticari yatırımlar).

C. Duygudurum bozukluğu, toplumsal ya da işle ilgili fonksiyonellikte bariz bozulmaya neden olacak ya da kendine ya da diğerlerine ziyan vermemek için hastaneye yatmayı gerektirecek kadar şiddetli ya da psikotik özellikler vardır.

D. Bu periyot, bir unsurun (örneğin, berbata kullanılan bir ilaç, bir ilaç, öteki bir tedavi) fizyolojik tesirlerine yahut öteki bir tıbbi duruma bağlanamaz.

Not: Antidepresan tedavi (örn. ilaç tedavisi, elektrokonvülsif tedavi) sırasında ortaya çıkan ve kelam konusu tedavinin fizyolojiyle ilgili tesirlerinin ötesinde sendrom seviyesinde süren tam bir mani periyodu, bir mani periyodu için, hasebiyle bipolar I bozukluğu tanısı için kâfi bir delildir.

Not: A-D kriterleri bir manik devir oluşturur. Bipolar I bozukluğunun teşhisi için hayat uzunluğu en az bir defa mani devri geçirilmiş olması gerekir.

Hipomani Dönemi

A. Kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan, olağandışı ve daima bir duygudurumun ve aktiflikte ve içsel güçte, olağandışı ve daima bir artışın olduğu başka bir periyodun, en az dört ardışık gün mühletle, neredeyse her gün, günün büyük bir kısmında bulunması

B. Duygudurum bozukluğunun olduğu ve içsel güçte ya da aktiflikte artma olduğu devir boyunca, aşağıdaki belirtilerden üçü (ya da daha çoğu) (çabuk kızan bir duygudurum varsa dördü) sürmüştür, bunlar olağan davranışlardan kıymetli ölçüde değişik ve bariz derecede olmuştur: