Hayli duyarlı bebekler/çocuklar

Hayli hassas bebeklerden sizlere bildiriler var. Bebeklik periyotları prestiji ile etkileşimde bulundukları bakım verenler ismine epey değerli iletiler bunlar. Elaine N. Aron kalemi ile bu iletilerin manalarını gelin birlikte bakalım.

1.Lütfen bana kaldırabileceğimden daha fazlasını yükleme. Bunu yaptığında çaresiz kalıyorum ve her yerim ağrıyor. Lütfen beni koru, lütfen…

*Şimdi buradaki yükleri gelin birlikte düşünelim. Çocuğunuzdan bekledikleriniz neler? Beklentileriniz çocuğunuzun yaş periyoduna ondan da kıymetlisi mevcut performansı ile karşılık verebilecek nitelikte mi? Örneğin birliktelik ve ortak dikkatte zorlanan bir çocuk için arkadaşınızın ya da akrabalarınızın çocukları ile bir ortaya geldiğinde birlikte sembolik bir oyun kurmayı beklemeniz üzere. Ve sonrasında çocuğunuzla yaptığınız sen onunla neden oynamadın? Sen hoş vakit geçir diye seni getirmiştim, üzere hayal kırıklığınızı hissettireceğiniz konuşmalarında çocuğunuz için toplumsal duygusal manada yıpratan ve his durumunu daha güzele götürmeyen konuşmalar olacaktır. Ya da bebek için karşılıklı top atma oyunu talep ettiniz ve topu size atmak yerine yanındaki kutuya atıyor. Ve akabinde ısrarla size atması için çokça haydi at bu türlü at halinde yönergeler veriyorsunuz. Bu noktada bebeğinizin topu kaldırabilme ve elindeki objeyi denetim edebilme seviyesinin ne kadar farkındasınız evvel bunu kıymetlendirmeli ve akabinde gelişimsel açıdan gözlemlemeli doldur boşalt yapmaktan keyif aldığı bir devirde mi diye talebinizden evvel bebeğinizin keyif aldığı alana odaklanmalısınız.

2.Bu biçimde doğdum ve değişemem. Bazen çok makus bir şeyin beni bu hale getirdiğini ya da en azından beni “daha da kötü” yaptığını düşündüğünü biliyorum ancak her iki durumda da bana daha fazla sempati beslemelisin. Zira her iki halde de elimden gelen bir şey yok. Her iki durumda da beni olduğum şey için suçlama.

*Sizin için duyusal manada rahatlıkla tolere edebildiğiniz tecrübeleri çocuklarınızdan tıpkı oranda tolere etmesini beklediğinizde ve bu gerçekleşmediğinde yaşadığınız kızgınlığı düşünün. Artık de yaşadığı hassasiyetten ötürü kendisine çok gelen bir uyaran ile gayret eden çocuğunuzdaki çabayı. Artık tekrar düşünmenizi istiyorum. Her iki durumu kıyasladığınızda yapamadığı şey ya da ahenk gösteremediği durumdaki eforu mı yoksa sizin o anki üzüntü-kızgınlık mı daha müspet olan. Örneğin çocuğunuzla birlikte bir partiye katılmak istiyorsunuz fakat bu ortamdaki ses çocuğunuz için çok aşırı geliyor ve gitmek istiyor. Bu durumda hakikat olan partiye ahenk sağlayamama durumunda çocuğunuzu eleştirmek yerine neler yaşadığını anlamaya uğraş göstermek olacaktır. Hoş bir sarılma ve neler yaşadığını konuşmak anlaşıldığını hissettirmek sizi ve çocuğunuzu rahatlatacaktır.

3.Olduğum şey mükemmel, çok daha derinden hissetmemi ve algılamanı sağlar. Ben sahiden senin hakkında en uygun şeylerden biriyim.

*Bebeklik devri ile başlayan bağlanma sürecinde bebekler etkileşime başladıkları an prestiji ile kıymet yargılarını oluşturmaya başlarlar. Daha evvelden yazdığım bebekler ve zihin maharetleri yazısında da bahsettiğim ceee eee oyununda bebeklerin oyuna devam etmediği bakım verenin reaksiyonsuz kaldığı evrede yüzünün asıldığı ve durağanlaştığı bir süreç vardı. Aslında hersey yolunda ya da değil algısı daha çok küçükken bile başlamaktadır. Her seyi yolunda hisseden bebeklerde inançlı bir bağlanma kelam konusu iken tam aykırısı bir durumda kaygılı, telaşlı ve inançsız bağlanan bebekler ortaya çıkmakta. Bu nedenle inançlı bir bağlanma için çocuklar şartsız kabul ve sevgi görmelidir.

4.Beni sık sık denetim et ve mümkünse şu anda benimle çabucak ilgilen. O vakit yapamadığın vakitlerde en azından denediğini ve çok beklemem gerekmediğini bilirim.

* Bebeklik periyodunda bebeğin muhtaçlıklarının karşılanması hayli kıymetlidir. Bir de bebeğiniz daha hassas bir bebek ise bu ehemmiyet katlanarak artmaktadır. Muhtaçlığı olduğunda bakım verenin varlığını hissetmesi ve dinlenilmesi bebek için akabinde da çocukluk devri için çok değerlidir. Bunun için gayret gösterdiğinizde bebeğinizin vakitle gelişen bedel algısında ve hassaslığı ile baş etme evresinde kendini inançta hissedecektir. Bunun sonucunda de yanında olamayıp gereksinimini o an karşılayamasanız bile şunu bilecektir; beklemek benim için zorlayıcı değil zira bakım verenimin çabaladığını biliyorum.

5.Dinlenmemi geciktirmek zorunda kalırsan, lütfen güzel olup olmadığımı sor. Sonlanıp beni zorlamaya çalışırsan, yalnızca daha sefil ve başa bela olurum.

* Epey hassas bebekler için rutinler hayli değerlidir. İnançlı alanlar ve inançlı aktifliklerine epeyce bağlıdırlar. Bu durumda geciktirilmiş bir yemek rutini ya da uyku rutini onlar için katlanılmaz olabilir. Bu durumlarda duygusal açıdan dağılan bebeğinize/çocuğunuza yüksek sesle telkinlerde bulunma, yokluğunuz ile tehdit etme ya da daha evvelce sunduğunuz bir mükafatı geri çekme üzere uzaktan caydırıcı üzere görünen uygulamalardan kaçının. Örneğin kendisi için değerli olan bir parka gitme rutini edinen bir çocuk düşünelim. Okul/kreş çıkışı ve bir park heyecanı ile parkın önünden geçiyorsunuz. Akabinde bugün işlerinizin olduğunu ve uğrayamayacağınızı söylediniz tam o esnada çığlığı basan ve kendini yere atan çocuğunuza lütfen bu türlü ağlarsan/ yerinden kalkmazsan sana alacağım dondurma yok market yok üzere tehditlerde bulunmayın. Bunun yerine nasıl hissettiği ile ilgilenin ve şefkat gösterin.

Özel Eğitim Alan Öğretmeni

Elif Kolay