Kendimi zorbalamayı nasıl durdururum?

Başkalarına karşı nazik ve şefkatli bir insan olduğunuzu düşünüyor musunuz; lakin birebir vakitte kendinizi zalimce eleştirip zorluyor musunuz? Şayet öyleyse, bu içsel çelişkiyi önemli bir halde düşünmenizi umuyorum. Kendinizi, çok değerli bir kişiyi—yani kendinizi—zorbalıyorsunuz. Bu yıkıcı davranışı sürdürmek yerine, kendinize diğerlerine davrandığınız üzere davranmayı öğrenmeyi düşünebilirsiniz; bilhassa zorlandığınız yahut sorunlu olduğunuz vakitlerde. Bunu yapmanın en yeterli yolu, kendinize şefkatle yaklaşmaktır.

Kısaca, öz-şefkati şu halde geliştirebilirsiniz:

Kurban olmanın nasıl bir his olduğunu kabul edin. Kendinize sert davranmanın nasıl bir his olduğunu sahiden hissetmeye müsaade verin. Bunun sizi nasıl aşağı çektiğine dikkat edin.

Kendinizi tenkitlerinizin içinde bulursanız, bu tenkitlerin alıcı tarafında olmanın nasıl bir his olduğunu şuurlu olarak tekrar odaklayın. Bunu yapmakta zorlanıyorsanız, nazik bir insanın (örneğin yeterli bir arkadaş) sizi daha olumlu bir formda nasıl görüp, nasıl daha nazik davranacağını hayal edin. Sizi eleştirmezler, zira sizi daha nazik bir ışıkta görürler. Buradaki fikir, öz-eleştirinin ziyanını anlamak ve bunu yaparken kendinizi sorgulamaya başlamaktır.

Duygusal acınızı “aşmanız” gerektiğini ve “zayıf olmaktan vazgeçmeniz” gerektiğini düşünebilirsiniz. Bu durumda, “içsel zorbanızı” destekliyorsunuz—ve kendinize daha fazla ziyan veriyorsunuz. Hisler, kim olduğunuzun bir modülüdür (tüm beşerler gibi), ve göz arkası edilemez yahut eleştirilemezler; aksi takdirde kendinize ziyan verirsiniz. Tam manasıyla memnun olmak için, tüm tecrübelerinize, sıkıntı olanlar bile, bağlanmanız, kabul etmeniz ve onlara şefkatli bir biçimde yaklaşmanız gerekir. Bu güç bir kavram olabilir; bu yüzden daha fazla öğrenmek isterseniz, Kişisel Amacınızı Karşılamanın Birinci Adımı isimli makaleye göz atabilirsiniz.

Öz-farkındalık kazanın. Burada mantıklı bir formda düşünmeye başlarsınız. Kendinize karşı sert olduğunuz erken ömür tecrübelerini hatırlayın; ve o vakitten kalan hisleri yine deneyimlemeyi seçin. Bu hisleri hakikaten yeterli anlamaya kadar tutun. Daha sonra, ömür olaylarının sizi kendinize karşı neden bu kadar sert olmaya yönlendirdiğini düşünün. Birinci ne vakit bu halde davranmaya başladınız? Ve, bu ne işe yarıyordu? Örneğin, kusursuz olmaya itilen telaşlı bir çocuk olabilirsiniz; ve/veya, ebeveynlerinizin onayını almak için okulda yahut sporda kusursuz olmanız gerektiğini hisseden bir çocuk olabilirsiniz. Her iki durumda da, öz-eleştiriyi, kendinizi yönlendirmenin ve sonunda arzuladığınız kabulü kazanmanın bir yolu olarak kullanmış olabilirsiniz.

Kendinizi zorbalamayı perspektif ile anlayın. Geri çekilin ve bu erken tecrübesi mevcut, yetişkin perspektifinizden gözlemleyin. Kabul ve takviyeye nasıl gereksiniminiz olduğunu hatırlayın. Bu nedenle, kendinizi zorladınız ve o muhtaçlıkları karşılamak için elinizden gelenin en güzelini yaptınız. Ne yazık ki, maksadınız olumlu olsa da, kendinizi daha uygun yapmaya çalışmak sonuçta kendinizi daha berbat hissetmenize neden oldu.

Kendinize anlayış ve şefkatle yaklaşın. Umarım, bu süreci yaşarken, o genç size karşı doğal bir şefkat hissedersiniz. Öz-eleştiriye geri dönerseniz (genç kendinizin perspektifine), güzel bir arkadaş yahut şefkatli bir annenin o genç size nasıl reaksiyon vereceğini tekrar düşünün—şüphesiz şefkatle.

Son olarak, bu çocukluk stratejilerini mevcut ömrünüzde nasıl kullanmaya devam ettiğinizi not edin. O vakitler başa çıkma formunuz bir kesiminiz haline geldi, bu yüzden artık de birebirini yapıyorsunuz. Bunun sizin kendinize yardımcı olma haliniz olduğunu—her ne kadar aykırı tepsede—gerçekten düşünün. Bunu anlayarak, “içsel zorbanızı” anlayacak ve kendinizi farklı, daha nazik bir perspektiften görme özgürlüğüne kavuşacaksınız.

Bu kadar güçlü bir öz-eleştiri olmadan, öz-eleştirinizin objesine (örneğin kilo, iş performansı, beğenilme) şefkatle bakmanız daha mümkün olacaktır. Kendinize, diğerlerine gösterdiğiniz gibi—şefkat ve destekle—bakabilirsiniz. Elbette, bu yeni reaksiyon verme yolu pratik gerektirecektir. Fakat vakitle, kendini zorbalama gücünü ve sıklığını azaltacaktır. Öz-şefkat onun yerini alacaktır. Ve bu değişiklikle birlikte, daha keyifli ve daha tatmin edici bir ömür sürme kapasitesine sahip olacaksınız.

orijinal metin: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/making-change/201205/stand-self-bullying

Çeviri: Uzm. Kl. Psk. Tuğba Avcı