Halüsinasyon nedir? halüsinasyon belirtileri, ve nedenleri?

Halüsinasyon Nedir?

Halüsinasyon; gerçek üzere görünen fakat gerçekte olmayan, sırf zihninizde var olan şeyleri duyduğunuz, gördüğünüz, kokladığınız, tattığınız yahut hissettiğiniz durumlardır.

Halüsinasyon örnekleri: Kimsenin duymadığı sesleri duymak; objeler, haller, beşerler yahut ışıklar olmayan şeyleri görmek; bedeninizde, cildinizde böceklerin gezmesi yahut iç organlarınızın hareket etmesi üzere gerçek olmayan bir dokunma yahut hareket hissi, var olmayan şeylerin kokusunu almak, beğenilen olmadığını yahut tuhaf olduğunu sadece sizin hissettiğiniz şeyleri tatmak birer halüsinasyon örneğidir.

Halüsinasyon Çeşitleri Nelerdir?

Halüsinasyonlar beş duyunuzdan rastgele birini etkileyebilir ve çeşitli cinsleri vardır.

Görsel Halüsinasyonlar

Görsel halüsinasyonlarda kişi olmayan şeyleri görür. Gördüğü şeyler ortasında objeler, beşerler, hayvanlar, ışıklar yahut haller üzere çabucak her şey olabilir. Mesela kişi kendi bedeninde yahut karşısındaki insanın bedeninde yürüyen böcekler görebilir ya da objeleri hareket halinde ve farklı formlarda görebilir.

İşitsel Halüsinasyonlar

İşitsel halüsinasyonlarda kişi zihninizin içinden yahut dışından gelen sesler duyar. Bu sesler konuşma formunda de olabilir ve hasta bu sesleri hakikaten duyuyormuş üzere hisseder.

Dokunsal Halüsinasyonlar

Dokunsal halüsinasyonlarda kişi gerçekte olmayan dokunuşları gerçekmiş üzere hisseder. Mesela yanında kimse yokken gıdıklandığını hissedebilir ya da üzerinde böceklerin gezindiğini hissedebilir ya da gerşekte esmeyen bir rüzgarı yüzünde ya da tüm bedeninde hissedebilir.

Kokusal Halüsinasyonlar

Koku halüsinasyonlarında kişi etrafındaki bir şeyden, kendisinden yahut bir diğerinden koku geldiği sanrısına kapılır.

Tat Halüsinasyonları

Tat halüsinasyonlarında kişi yediğini yahut içtiği bir şeyin tadının tuhaf olduğunu hisseder. Tat halisünasyonlarında yaygın görülen halüsinasyon, kişinin objelerin tadının metal üzere olduğunu hissetmesidir.

Varlık Halüsinasyonları

Varlık Halüsinasyonlarında kişi gerçekte yalnız olduğu halde odada biri varmış üzere hissine kapılır.

Propriyoseptif Halüsinasyonlar

Propriyoseptif halüsinasyonda kişi vücudun farklı hallerde hareket ettiğini hisseder. Örneğin uçuyormuş yahut havada süzülüyormuş üzere bir pay kapılır.

Hipnopompik ve Hipnagojik Halüsinasyonlar

Hipnopompik halüsinasyonlar uyandıktan çabucak sonra görülür. Hipnagojik halüsinasyonlar ise uykuya dalmadan çabucak evvel gelişir. Hipnopompik ve Hipnagojik halüsinasyonlar ekseriyetle narkolepsi hastalığı belirtileridir.

Halüsinasyon Görmek

Halüsinasyon görmek; halüsinasyon sırasında yaşanan ve gerçekte olmayan şeyleri görme, var olmayan sesleri duyma, kokuları alma üzere gibisi halüsinasyonları hissen yaşamayı anlatmakta kullanılan genel bir tabirdir.

Uyanıkken Halüsinasyon Görmek

Halüsinasyonların tamamı uyanıkken görülen ve gerçekte yaşanmasa da yaşanıyormuş üzere hissedilen durumlardır. Kişinin gözleri çoklukla açıktır lakin bulunduğu ortamda olmayan farklı etkenleri gerçekte yaşıyormuş üzere hisseder. Uyanıkken ve gözler açık olarak yaşanan halüsinasyonlar, görsel halüsinasyonlar olarak isimlendirilir ve kişinin etrafında olmayan şeyleri görmesi biçiminde ortaya çıkar.

Halüsinasyon Neden Olur?

Halüsinasyon neden olur sorusunun, halüsinasyonun cinslerine nazaran ayrıntılı karşılığı şöyledir:

Görsel Halüsinasyon Nedenleri

• Beyninizin görmenize yardımcı olan kısmı olan görsel kortekste tahriş,
• Beyin dokusunda hasar,
• Şizofreni,
• Şizoaffektif bozukluk,
• Depresyon,
• Bipolar bozukluk,
• Deliryum,
• Demans,
• Parkinson hastalığı,
• Nöbetler,
• Migren,
• Beyin lezyonları ve tümörleri,
• Uyku sıkıntıları,
• Bazı ilaçların kullanımı,
• Metabolizma sıkıntıları,
• Creutzfeldt-Jakob hastalığı.

İşitsel Halüsinasyon Nedenleri

• Şizofreni,
• Bipolar bozukluk,
• Psikoz,
• Borderline kişilik bozukluğu,
• Travmatik gerilim bozukluğu,
• İşitme kaybı,
• Uyku bozuklukları,
• Beyin lezyonları,
• Bazı ilaçların kullanımı.

Dokunsal Halüsinasyon Nedenleri

• Şizofreni,
• Şizoaffektif bozukluk,
• Bazı ilaçların kullanımı,
• Delirium tremens,
• Alkol tüketimi,
• Alzheimer hastalığı,
• Lewy beden demansı.

Koku Halüsinasyonları Nedenleri

• Kafa travması,
• Soğuk tesiri,
• Temporal lob nöbeti,
• İltihaplı sinüsler,
• Beyin tümörü,
• Parkinson hastalığı.

Tat Halüsinasyonu Nedenleri

• Temporal lob hastalığı,
• Beyin lezyonları,
• Sinüs hastalıkları,
• Epilepsi.

Diğer Halüsinasyon Nedenleri

Halüsinasyonlar kısa vadeli olduğunda yahut süreksiz bir sıkıntıdan kaynaklandığında her vakit çok kaygı verici değildir.
Bu tip halüsinasyonların nedenleri şunlardır:

• Yüksek ateş,
• Çok şiddetli düzeyde uykusuzluk,
• Travma,
• Çok şiddetli ve ani ağrı-acı,
• Aşırı ıstırap nedeniyle gelişen yas,
• İdrar yolu enfeksiyonları üzere şiddetli halde gelişen enfeksiyonlar.

Halüsinasyon Belirtileri Nelerdir?

Genel halüsinasyon belirtileri şöyledir:

• Bunların yanı sıra halüsinasyon yaşayan kişiler
• Gerçek ve hayal ortasındaki farkı ayırt edemez,
• Gerçek olmayan olayları yahut durumları gerçek üzere algılar,
• Aniden konuşmaya başlayabilir ya da garip hareketler yapabilir,
• Halüsinasyonlarla ilgili endişe yahut dert geliştirmek
• Halüsinasyonlar yaşanırken dehşet, öfke yahut ıstırap yaşayabilir,
• Halüsinasyonların tesiriyle ağır duygusal reaksiyonlar verebilir,
• Dikkat dağınıklığı, hafıza sorunları, karar verme zahmeti yaşayabilir,
• Uyku bozuklukları meseleleri gelişebilir,
• İştah değişiklikleri yaşanabilir,
• Fiziksel rahatsızlık yahut ağrı hissi görülebilir.

Türlerine nazaran halüsinasyon belirtileri ise şunlardır:

Görsel Halüsinasyon Belirtileri

• Gerçek olmayan objeler, bireyler yahut hayvanlar görmek,
• Parlak ışıklar yahut renkli biçimler görmek,
• Göz önünde olmayan objelerin hareket ettiğini algılamak.

İşitsel Halüsinasyon Belirtileri

• Var olmayan sesler duymak ve o tarafa odaklanmak,
• İsimlerin çağrıldığını yahut buyruklar verildiğini duymak,
• Gürültü yahut fısıldama üzere sesler işitmek.

Kokusal Halüsinasyon Belirtileri

Gerçekte olmayan yanık kokusu, çiçek kokusu üzere kokuları algılamak,
Beğenilen yahut makûs kokuların varlığını hissetmek.

Tat Halüsinasyonları Belirtileri

• Ağızda var olmayan tatlar hissetmek,
• Genellikle makûs yahut metalik tatlar algılamak.

Dokunsal Halüsinasyon Belirtileri

• Kişinin üzerinde böcek geziyormuş üzere hissetmesi ve ondan kurtulmaya çalışması,
• Birinin dokunduğunu yahut vurduğunu hissederek kimin yaptığını sorgulaması,
• Tende ısı yahut soğukluk hissi.

Somatik Halüsinasyon Belirtileri

• Vücutta organlarının hareket ettiğini hissetmek ve o bölgelere dokunmak,
• Bedeninde fiziken öteki varlıklar olduğunu hissetmek ve endişelenmek.

Uyuşturucu Nedenli Halüsinasyon Belirtileri

• Psikedelik yahut öteki uyuşturucu kullanımına bağlı halüsinasyonlarla kişi kendini yahut aklını kaybettiğini hissine kapılarak önemli kaygı yaşayabilir ve farklı davranışlarda bulunabilir.
• Gördüğü şeyler nedeniyle çok bir endişe ve sakınma tutumları sergileyebilir.

Halüsinasyon Teşhisi Nasıl Konulur?

Halüsinasyon farklı sıhhat meselelerinden kaynaklanabileceği için hekiminiz öncelikle halüsinasyonlarınıza neyin sebep olduğunu anlamaya çalışır. Bunun için yakınmalarınızı dinler, tıbbi geçmişinizi öğrenir ve fiziki muayene yapar.

Halüsinasyonun ardındaki sıhhat probleminin tam olarak teşhis edilebilmesi için EEG çekerek beyninizdeki sıra dışı elektriksel aktivite kalıplarını izler. Bu prosedür, halüsinasyonlarınızın nöbetlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını gösterebilir.

MRI çekimi ile halüsinasyonların beyin tümöründen ya da küçük bir felç üzere nedenlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını denetim eder. Bunlara; öbür görüntüleme sistemleri ve testlerden elde ettiği bilgileri de ekleyerek halüsinasyonun nedenini teşhis eder.

Halüsinasyonları Olan Birine Nasıl Yardım Edilir?

Eğer bir yakınınız halüsinasyon görüyorsa ona şu halde yardımcı olabilirsiniz:

Gördüğü halüsinasyonların hüzne yahut tehlikeye neden olup olmadığını anlamaya çalışın, kişi dinleyebilecek durumdaysa ona inanç verecek şeyler söyleyin. Müsaade veriyorsa omuzuna dokunarak ya da sarılarak ona takviye olduğunuzu hissettirin ve yaşadığı halüsinasyonun gerçekte olmadığını söylemeyin, sorunun birazdan geçeceğini anlatın.

Halüsinasyon Hakkında Sık Sorulan Sorular

Halüsinasyon Ne Demek?

Halüsinasyon, kişinin uyanıkken var olmayan duyusal tecrübeler yaşaması, örneğin hayali sesler duyması yahut objeler görmesi üzere gerçek dışı algılar yaşaması durumudur.

Halüsinasyon Nasıl Geçer?

Halüsinasyonların geçmesi için altta yatan nedenin tedavisi gerekir. Tedavi ise nedene bağlı olarak ilaç tedavisi, psikoterapi, uyku nizamının sağlanması yahut unsur kullanımının kesilmesini ya da cerrahi bir teşebbüs gerektirebilir.

Halüsinasyon Neden Görülür?

Halüsinasyonlar; psikiyatrik bozukluklar, nörolojik hastalıklar, ilaçlar, uyku bozuklukları, gerilim, mahrumluk sendromları yahut öteki sıhhat problemleri nedeniyle görülür.

Halüsinasyon Görmek Neyin Belirtisi?

Halüsinasyon görmek; psikiyatrik bozuklukların, nörolojik hastalıkların, ilaç yan tesirlerinin, uyku bozukluklarının ve başka kimi sıhhat sıkıntılarının belirtisi olabilir.

Yaşlılarda Halüsinasyon Nedenleri Nelerdir?

Yaşlılarda yaşanan halüsinasyon nedenleri ortasında demans, Alzheimer, Parkinson hastalığı, ilaç yan tesirleri, enfeksiyonlar, duyusal telaşlar ve psikiyatrik bozukluklar üzere sıhhat meseleleri bulunur.

Alzheimer Hastaları Halüsinasyon Görür mü?

Alzheimer hastaları hastalığın ilerleyen evrelerinde halüsinasyonlar görebilir. Yaşlılarda görülen halüsinasyonlar çoklukla görsel ve işitsel halüsinasyonlar olarak yaşanır.

Halüsinasyon Gören Birine Nasıl Davranılmalı?

Halüsinasyon gören birine sakin, anlayışlı ve destekleyici bir formda davranılmaösı gerekir. Kişinin inançta olması sağlanmalıdır ve yumuşak bir lisanla doktora gitmesi teşvik edilmelidir.

Hipnagojik Halüsinasyon Nedir?

Hipnagojik halüsinasyon; uykuya dalma sırasında, ekseriyetle gözler kapalıyken görülen, gerçek olmayan görsel yahut işitsel algılardır.

Parkinson’da Halüsinasyon Olur mu?

Parkinson hastalarında bilhassa hastalığın ilerlediği evrelerde halüsinasyonlar gelişebilir. Ayrıyeten kullanılan birtakım ilaçlar da Parkinson hastalarında halüsinasyon yaşanmasına neden olabilir.