Sanat terapisi

Sanat; hislerimizi tabir etmemizi sağlamada çok kıymetli bir faktördür,güzeli, güzele gideni vurgular. Lakin sanat; özünde içsel durumumuzu, psikolojimizi,travmalarımızı yansıtmada da eşsiz bir prosedürdür. Sanat terapisi; dışavurumcu olma özelliğiyle sanata,psikolojiye; içsel olanı yansıtarak içinde bulunduğumuz ruh halimizi çözümlemeye yardımcı olması açısından da çok değerlidir. Bir kişinin fizikî,zihinsel ve duygusal refahını güzelleştirmek için yaratıcı sanat yapma sürecini kullanan bir tıp psikoterapidir. Yalnızca çağdaş bir buluş değil,kökleri çok eskilere dayanan üniversal bir tedavi yoludur. Sanat kendi içinde çeşitli pratiklerden oluşur. Bu pratikler de disiplinler ortası bağlamda birbirlerinden beslenir ve birbirlerini tamamlar. Yaratıcı sürecin ruhsal istikameti klâsik psikoterapötik teori ve teknikleri,özellikle farklı sanat materyallerinin duygusal özelliklerini anlamakla birleştirir. Sanat terapisi,sanat gereçleri kullanan ekspresyonist terapidir. Fotoğraf,müzik,tiyatro,sinema,hareket ve dans üzere sanatın tüm alanlarındaki uygulamaları içerir. Terapötik bir süreçtir ve bunun uygulayıcısı; psikologlar ya da psikiyatrlardır.

Sanat terapisi,depresyon,anksiyete,travma ve bağımlılık üzere çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılabilir. 1940’larda terapist ve hasta ortasında psikoterapötik bir bağ geliştirmek emeliyle tedavi sırasında tüberküloz hastalarının refahını arttırmak için sanat ve psikoterapiden kaynaklanan sanat terapisi uygulanmıştır. Hastalık ilerledikçe, hastaların günlük hayatı ve bilişsel yetenekleri yavaş yavaş azalır ve mevcut lisan marifetleri olumsuz hislerini yaymalarını imkansız hale getirir, böylelikle onları dert ve depresyon üzere davranışsal ve ruhsal semptomlarla hassas hale getirir,bu durum hayatın kalitesinin düşmesine sebep olur. Sanat terapisi, olumsuz hisleri önlemeye,davranışsal ve ruhsal semptomları hafifletmeye ve böylelikle hayat kalitesini düzgünleştirmeye yardımcı olan sezgisel bir grafik görsel sunum yoluyla hastalara kelamsız bir tabir stili sağlar.

Bir öteki örnek olarak otistik çocuklarla bağlantı kurma,onların ince motor hünerlerini ve özgüvenlerini geliştirme noktasında alternatif bir terapi metodu olarak görülmektedir. Otizmli çocuklar ekseriyetle irtibat toplumsallaşma ve duygusal düzenleme ile gayret eder. Sanat terapisi bu zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı olur. Sanat terapisi seansları tipik olarak çocuğun ilgisini çekmek ve hislerini,düşüncelerini keşfetmesine yardımcı olmak için çeşitli sanat gereçleri ve teknikleri kullanacak eğitimi sanat terapisti tarafından yönetilir. Bu çalışmada hedef sanat terapisinin, her yaştaki bireyin fizikî,zihinsel ve duygusal sıhhatini geliştirmek için yaratıcı sanattan yararlanan alan olduğundan otizm spektrum üzerinde uygulanan sanat terapisinin otizmli bireylerin çatışmalarını ve meselelerini çözmelerine,kişiler ortası marifetleri geliştirmelerine,davranışları yönetmelerine,stresi azaltmalarına, özgüvenlerini ve şahsî farkındalıklarını arttırmalarına ve içgörü kazanmalarına olan katkısını ortaya koymaktadır. Çalışma bilimsel araştırma yaklaşımlarından olan nitel araştırma formülüne bağlı kalınarak literatür taraması metoduyla oluşturulmuştur. İncelenen çalışmalar sonucunda bu çalışmalardan kimileri,iletişim ve toplumsal marifetlerde iyileşmelerin yanı sıra problemli davranışlarda ve korkuda azalmalar bildirmiştir. Sanat terapisinin otizmli bireylerde iştiraki ve motivasyonu arttırdığı bunun da öteki alanlarda uygunlaştırılmış sonuçlara yol açabileceği gösterilmiştir. Genel olarak otizmli bireyler için alternatif tedavi olarak sanat terapisinin kullanılması,birçok birey için yarar sağlayabilecek umut verici bir yaklaşımdır.

Literatür taraması sonucunda sıhhat alanında sanat terapisi kullanımı üzerine birçok çalışma bulunmuştur. Literatür taraması açıkça sanat terapisinin, akıl sıhhati,anksiyete,yardımcı üreme terapileri,kanser hastalıkları,travma sonrası tedaviler,pikiyatri,akıl hastalığı,cinsel sıhhat tedavileri sıhhat alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.

-Stajyer Psikolog Rabia Ustabaş