Çocuklarda kaygı bozukluğu

Çocuklarda Korku: Nedenleri, Belirtileri ve Tahlil Yolları

Korku, her yaşta insanın vakit zaman deneyimlediği doğal bir histir. Lakin çocuklarda korku, bilhassa gelişimsel periyotlarında daha bariz hale gelebilir. Aileler ve bakım veren şahıslar, çocukların korkularını gerçek bir halde anlayıp yönetebildiklerinde, çocukların ruhsal gelişimlerini sağlıklı bir formda sürdürebilmeleri mümkündür.

Çocuklarda Korkunun Nedenleri
Çocuklar, etraflarından ve yaşadıkları tecrübelerden etkilenen bireylerdir. Telaş, birden fazla vakit çocuğun yaşadığı bir gerilim durumu, belirsizlik ya da endişe ile bağlıdır. Çocuklarda telaş yaşanmasının birtakım yaygın nedenleri şunlardır:

1. Ailevi Değişiklikler ve Ayrılıklar: Boşanma, taşınma yahut ailedeki bir kayıp üzere büyük değişiklikler, çocukta korkuya neden olabilir. Çocuklar, sevdikleri bireylerle olan bağları ve nizamlı hayatlarını kaybetme korkusu yaşayabilirler.

2. Okul ve Toplumsal Alakalar: Okulda muvaffakiyet baskısı, arkadaş ilgilerindeki zorluklar yahut toplumsal durumlarla başa çıkamama üzere sebepler, çocuklarda korkuyu tetikleyebilir. Bilhassa okul öncesi periyodundaki çocuklar, okulda yeni kurallara ve ortama ahenk sağlamakta zorlanabilirler.

3. Geleceğe Yönelik Belirsizlikler: Çocuklar gelecekteki belirsizliklerden de tasa duyabilirler. Örneğin, testler, performans baskısı yahut hayatta ne olacak sorusu küçük yaşlarda bile tasaya yol açabilir.

4. Genetik ve Çevresel Faktörler: Ailede korku bozukluğu olan bireylerin olması, çocuğun da korku geliştirme mümkünlüğünü artırabilir. Çevresel gerilim faktörleri de çocuklarda tasayı tetikleyebilir.

Çocuklarda Derdin Belirtileri
Çocuklarda dert, yetişkinlerdeki üzere sözlerle ifade edilmeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım davranışsal ve fizikî belirtiler olabilir:

– Fizikî Belirtiler: Baş ağrıları, mide ağrıları, kusma, titreme ve uykusuzluk telaşın fizikî belirtileri olabilir.
– Davranışsal Değişiklikler: Daha huzursuz, hudutlu yahut hüzünlü bir tutum takınabilirler. Ayrıyeten, çocuk tasa nedeniyle toplumsal ortamlardan kaçınabilir ya da okula gitmek istemeyebilir.

– İçsel Belirtiler: Kaygıların ve telaşların çocukların niyetlerini ele geçirdiği durumlar görülebilir. Çocuklar makul bir durum hakkında takıntılı kanılara sahip olabilirler.
– İçine Kapanma: Dertli çocuklar, bazen yalnız kalmak isteyebilir ve aktivitelerden uzak durabilirler.

Korkuyu Yönetmek: Ebeveynlerin Yapabilecekleri Konusunda Öneriler
Çocuklarda tasayı yönetmek, vakit alabilir lakin yanlışsız formüllerle tasayı hafifletmek mümkündür. İşte ebeveynlerin uygulayabileceği birtakım stratejiler:

1. Çocuğu Dinlemek ve Anlamak: Telaşlı bir çocuğa, kaygılarının değerli olduğunu hissettirmek gerekir. Çocuğun korkularını dinlemek, onu yalnız hissettirmez ve duygusal garanti sağlar.

2. Çocukla Açık İrtibat Kurmak: Dert duydukları mevzu hakkında açıkça konuşmalarına imkan tanımak, çocuğun hissettiklerini tabir etmesine yardımcı olur. Bu, çocuğun kendini daha inançta hissetmesine neden olabilir.

3. Günlük Rutin Oluşturmak: Tertipli bir hayat üslubu, çocukların telaşlarını azaltabilir. Günlük rutinler, bilhassa okula gitme, yemek yeme ve ahenge saatlerinin aşikâr olması, çocukların kendilerini inançta hissetmelerine yardımcı olur.

4. Gevşeme Teknikleri Öğretmek: Nefes alma antrenmanları, meditasyon ya da hafif antrenmanlar üzere gevşeme teknikleri, çocukların telaş düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bilhassa uyku öncesi rahatlatıcı bir aktivite çocuğun telaşını azaltabilir.

5. Dayanak Almak: Şayet çocuğun telaşı şiddetli ise, bir uzmandan profesyonel yardım almak kıymetlidir. Terapistler, çocukların tasalarını yönetmelerine yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanabilirler. 

Özetle çocuklarda dert, doğal bir his olmakla birlikte, bazen uzun vadeli bir sıkıntıya dönüşebilir. Ebeveynlerin ve bakım veren bireylerin çocukların telaşlarını anlaması, onları dinlemesi ve gerektiğinde profesyonel yardım alması, çocuğun korkuyu aşmasına yardımcı olabilir. Erken müdahale, çocukların ruhsal gelişiminde büyük bir fark yaratabilir ve onlara güçlü başa çıkma marifetleri kazandırabilir.

Uzman Psikolog Nehir Demir