Oyun terapisi: çocukların ruh sağlığını desteklemenin güçlü bir yolu

1. Oyun Terapisi Nedir?

   Oyun terapisi, çocukların duygusal ve davranışsal sıkıntılarını oyun aracılığıyla tabir etmelerine yardımcı olan bir terapi formülüdür.  3-12 yaş ortası çocuklar için uygundur.  Çocukların sözel olarak tabir edemediği his ve fikirleri açığa çıkarmalarını sağlar. Terapist, çocuğun oyunlarını gözlemleyerek onun dünyasını anlamaya çalışır.  Oyun sırasında çocuk, sorun çözme marifetlerini geliştirir ve hislerini düzenlemeyi öğrenir.

Önemli Not: Oyun terapisi, yalnızca bir oyun saati değildir. Muhakkak kurallar çerçevesinde yürütülen, bilimsel temellere dayanan bir terapi yoludur.

2. Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?

Oyun terapisi, birçok farklı ruhsal ve davranışsal probleme yönelik olarak uygulanabilir:

• Duygusal Sorunlar: Dert, endişe, öfke, depresyon, denetim problemleri

• Travma ve Kayıp: Ebeveyn kaybı, boşanma, ihmal yahut istismar

• Davranış Sıkıntıları: Saldırganlık, içine kapanıklık, çok hareketlilik, anksiyete, otizm, uyku, yemek, tuvalet eğitimi meseleleri, dürtü sıkıntıları, vurma küfür vb.

• Toplumsal Sorunlar: Arkadaş bağlantılarında zorluk, toplumsal kaygı

• Ahenk Sorunları: Okul sorunları, kardeş kıskançlığı, bağlantı sorunları,

Ayrıca mastürbasyon, ağır hastalık süreçleri, ailevi problemler içinde tesirli bir sistemdir. Şayet çocuğunuzda bu tıp sorunlar gözlemliyorsanız, oyun terapisi güzel bir destekleyici olabilir.

Oyun terapisinin çocukların gelişimdeki katkılar

Çocukların özgüvenini arttırır ve hislerini rahatça söz edebilmesini sağlar. Çocuklarda sorumluluk şuuru gelişir.  Çocuklar istedikleri konusunda farkındalık yaşar. Kendisini keşfetmesini sağlar. Sorunlarla nasıl baş edeceğini öğrenir  ve yeni fikirler Üretir. Saygıyı, kuralları, tertibi öğrenir. Çocuk, oyun terapisinin sonucunda kendi yeteneklerini fark eder ve kendisini, diğerlerini olduğu üzere kabul etmeyi öğrenir. İstenmeyen davranışların azalmasına yardımcı olur. Ayrıyeten çocukların yaratıcılığını geliştirir. Konuşma bozukluğu varsa düzeltmeye yardımcı olur. En tesirli prosedürlerinden biri çocukların endişelerinin üzerine gitmesi ve onları yenmesine dayanak olmasıdır. Aile içi alakaları sağlıklı bir halde düzenler. Aile içi irtibatı kolaylaştırır.

3. Oyun terapisi süreci nasıl işler , terapist nelere dikkat etmeli?

Oyun terapisi çoklukla haftada bir kere yapılır ve 30-50 dakika sürer. Süreç, çocuğun gereksinimine nazaran birkaç seanstan birkaç aya kadar devam edebilir. Terapist çocuğa inançlı bir ortam sağlar. Zira oyun odası çocuğun kendini inançta hissedebileceği özel bir alan olmalıdır. Oyunun özgür akışına hürmet duymalı. Terapist oyunu yönlendirmez yalnızca rehberlik eder. Oyun terapisinde her oyuncak belli bir gayeye hizmet eder. Bu yüzden ihtimamla seçilmesi değerlidir. Örneğin; irtibat, aile ilgileri için kuklalar ve bebekler yerinde olabilir. Sorun çözme için yapı oyuncakları tercih edilebilir. Legolar, bloklar üzere. Rahatlama, inançlı alan sağlama için kum ve su oyunları tercih edilebilir. Duygusal durumlar için hayvan figürleri tercih edilir. Terapist çocuğun hangi oyunu niye seçtiğini ve oyunu nasıl oynadığı hakkında müşahede yapar. Çocuğun genel durumu hakkında aile bilgi verilebilir lakin saklılık temeldir çocuğun mahremiyetini koruyacak bir biçimde terapist dikkat etmelidir

Oyun terapisi süreci evreleri:

1. Kıymetlendirme Etabı: Birinci görüşmede, terapist ebeveynlerden çocuğun geçmişi, yaşadığı zorluklar ve gelişim süreci hakkında bilgi alır. Birinci birkaç seansta, çocuk terapiste alışır ve oyun odasını keşfeder.

2. Oyun Süreci Başlar :Terapist, çocuğun oyunlarına müdahale etmeden ve çocuğa inançlı bir alan yaratarak müşahede yapar. Çocuğun oyun sırasında seçtiği oyuncaklar, oynama biçimi ve tekrarladığı temalar kıymetlendirilir. Değerli noktalar küçük notlar halinde yazılabilir. Ayrıyeten çocuğa oyunların kuralları, nizamı anlatılır. Şayet çocuk oyuna başlamakta adım atamıyorsan terapist küçük yönlendirmelerle ona yardımcı olabilir.

3. Terapötik Müdahaleler :Terapist, gerektiğinde çocuğun oyununa yönlendirmeler yaparak hislerini daha güzel anlamasına yardımcı olur. Çocuk, oyun yoluyla telaşlarını azaltır ve kendini inançta hisseder.

4. Sürecin Sonlandırılması :Çocuk terapiye gereksiniminin azaldığını gösterdiğinde, terapi süreci kademeli olarak sonlandırılır. Son oturumda, çocuğun süreci nasıl deneyimlediği konuşulur ve oyun aracılığıyla veda edilir.

5. Ebeveynler Oyun Terapisini Nasıl Destekleyebilir?

Ebeveynler, oyun terapisi sürecinde çocuklarına şu formlarda takviye olabilir:

• Sabırlı olun: ebeveynler ekseriyetle çok kaygılanırlar çabucak tahlil bulmak isterler. Ancak oyun terapisi vakit alabilir, süreç çocuğun yeterliliği için gereklidir.

• Çocuğunuzun oyunlarını gözlemleyin: Konutta hür oyun vakitleri oluşturarak onun hangi oyunları tekrar ettiğini fark edebilirsiniz.

• Hislerini tabir etmesi için alan tanıyın: “Bugün oynadığın oyunda en çok hangi kısmı sevdin?” üzere açık uçlu sorular sorun. Kelamını kesmeden ayrıntılı bir formda anlatmasına müsaade verin.

• Terapiste inancın: Tertipli seanslara devam etmek ve sürece müdahale etmemek önemlidir

Ebeveyn olarak, çocuğunuzun hislerini anlamak ve desteklemek için oyun terapisine talih verebilir ve süreci sabırla takip edebilirsiniz.

Sonuç

Oyun terapisi, çocukların hislerini tabir etmesine, ruhsal uygun oluşlarını sağlamasına, bastırılmış hislerin ortaya çıkmasına, kendi dış dünyalarına nasıl gördüklerini anlamaya, özgüveni ve özşefkati artırmaya, ahenk sorunlarının çözülmesine, başa çıkma stratejileri geliştirmesine, ahenk problemlerinin çözülmesine dayanak olur. çocukların kendilerini en düzgün tabir edebileceği ortam inançlı bir oyun alanıdır.

                                                                                                                  Psk.dan. Hamide Narin Fidan

                                                                                                                 Uzm. Psk. Mustafa Cem Oğuz