İş terörü: mobbing

Evet maalesef hayatın karmaşası içerisinde birçoğumuz Mobbing’e maruz kalıyoruz. Ve birçok vakit bu yaşadığımızın ne olduğunu anlamadan olayı normalize edip hayatımıza devam ediyoruz. Gelin evvel Mobbing’in söz manasına bakalım.

Mobbing kavramı Mob sözcüğünden türetilmiştir. Mob Latince’de ”şiddete yönelmiş topluluk” manasına gelmektedir. Mobbing kavramı birinci defa Avusturya’lı bilim adamı Lorenz tarafından, hayvanların düşmanlarını kaçırmak için sergiledikleri davranışları tanımlamak için kullanılmıştır. Mobbing sözü ”Bullying” ile karıştırılmamalıdır. Bullying, okul ortamındaki zorbalığı tanımlarken Mobbing, iş dünyasındaki çatışmaları tanımlamak için kullanılır. Kavram Türkçe’ye ”işyerinde ruhsal taciz”, ”psikoşiddet” ”iş terörü” halinde çevrilmiştir. Son vakitlerin en büyük çalışan sorunlarının başında gelmektedir.

Mobbing bir yahut birkaç kişinin öteki bir şahsa yönelik yaptığı düşmanca ve yıldırıcı davranışlar, ahlak dışı tutum ve tavırlardır. Mobbing için üç şart gereklidir: Davranışların daima, sistematik, ve kasıtlı olması gerekmektedir. Bu davranış ve tavırlar şöyle sıralanabilir: Dışlanma, cinsel istismar, aşağılanma, küçük düşürücü davranışlara maruz kalma, fizikî ve ruhsal şiddet, daha fazla iş yükleme yahut daha az iş yaptırma, daima kelamın kesilmesi.

Bu tavır ve davranışlar mobbing kurbanlarının meslek algısını, mesleksel bütünlük ve benlik hissini zedelemekle kalmaz kişinin iş dışındaki toplumsal hayatında da birçok olumsuzluğu beraberinde getirir. Mobbing’e maruz kalan şahıslar kendilerini yetersiz, bedelsiz hatta yok olmuş hissederler. Birçoğu kendisine yabancılaşma (depersonalizasyon) ve etrafına yabancılaşma (derealizasyon) üzere önemli ruhsal rahatsızlıklar yaşarlar. Ayrıyeten ağlama nöbetleri, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, duygudurum bzouklukları, depresyon, yüksek tansiyon, telaş bozukluklara da yol açabilir.

Mobbing’ e başvuranların ekseriyetle kendi eksik taraflarını, yetersizliklerini, dehşet ve güvensizliklerini, bir diğerini küçük düşürerek telafi etmeye çalıştıkları gözlemlenmiştir. Yapılan araştırmalarda; mağdurların duygusal açıdan hayli zeki, üretken, başarılı, işini çok yeterli yapan, motivasyonu yüksek, idealist, maharet seviyesi yüksek beşerler olduklarını ortaya koymuştur. Mobbing kurbanlarını tanımlamak için net bir kişilik tiplemesi olmamakla birlikte, 4 tipteki kişi mobbing kurbanı olma durumuyla karşı karşıyadır. Bunlar;

Yalnız şahıslar, erkek çalışanların ağır olduğu ofiste tek bayan olmak ya da bayan çalışanların ağır olduğu ofiste tek erkek olmak.

Diğerlerinden farklı azınlık kümeye dahil olmak (kültür, giysi farklılıkları).

Başarılı kişiler

İşe yeni giren bireyler.

Mobbing’in kanıtlanması güç olduğundan pek çok mağdur sessiz kalmaktadır. Mağdurların yapması gereken şey bu durumu hukuksal yaptırımlar ile çözmeye çalışmaktır. Alo 170 Mobbing sınırı bu yolda atılacak birinci adım olabilir.

Ayrıca mobbing sonucunda ruhsal açıdan da birçok hasar gören mağdurlar, ruhsal takviye alarak bu sorunu bir uzmanla birlikte çözmeye çalışabilirler.