Evlilik ve evlilik uyumu

Evliliği ve Evlilik Ahengini Etkileyen Faktörler
Evliliği etkileyen faktörler Larson tarafından Evlilikte Üçgen Modeli ile ferdî özellikler, çift özellikleri ve çevresel etmenler olarak üç ana başlıkta incelenmiştir.

Bireysel özellikler: Esnek olma, kişinin benliğine ilişkin hürmetinin yüksek olması, özgüven, aşk üzere özellikler birey üzerinde evlilik ahengini arttıran olumlu özelliklerken öfkeli olma, saldırganlık, gerilimle baş etmede zahmet, fazla utangaç olma bireye ilişkin evlilik ahengini olumsuz etkileyen özelliklerden bazılarıdır.
Çift özellikleri: Problemlere tahlil odaklı yaklaşmak evlilik ahengini arttıran olumlu özellikken problemlerin çözülmesi basamağındaki uyuşmazlıklar, negatif alaka tavırları, güç paylaşımında sorunlar üzere kavramlar çift özellikleri açısından evlilik ahengini olumsuz etkileyen faktörlerdir.
Çevresel etmenler: Arkadaş ve aile takviyesi evlilik ahengine olumlu tesir eden faktörlerden biriyken eşlerin aileleriyle yahut arkadaşlarıyla sıhhatsiz irtibatı, kök aile ile ayrışamama, iş yerindeki tasa yahut gerilim uyandıran şeyler, ebeveyn rolüne sahip olmak üzere durumlar evlilik ahengini olumsuz etkileyen çevresel etmenlerle ilgili durumlardır.
Larson’ ın belirttiği durumlara ek olarak evlilik ahengini etkileyen faktörlerden bir başkası çocuk sahibi olmaktır. Evlilikteki doyum ve mutluluğun az olması ebeveyn çocuk ortasındaki irtibatı olumsuz etkileyebileceği üzere çocuğa sahip olmak da eşler ortasındaki dinamiği ve evliliği olumsuz etkileyebilir. Bu noktada, evlilikteki ahengi arttırmak için çabalamak hem eşler ortasındaki ilgide hem ebeveyn çocuk ortasındaki münasebette olumlu değişiklik sağlamaya yardımcı olabilir.

Cinsel fonksiyon bozuklukları ve evlilik ahengi karşılıklı olarak birbirini etkileyebilen durumlardır. Cinsel istek azlığı, vajinusmus, boşalma ile ilgili sorunlar, orgazm sorunları üzere cinsel fonksiyon bozuklukları evlilik ahengini olumsuz etkileyebilecek durumlardan bazılarıdır. Cinsel fonksiyon bozukluklarının tahlile kavuşturulması ile evlilik ahengi ve evlilik doyumu artırılabilir.

Şendil ve Korkut (2012)’ un Evli Çiftlerdeki Çift Ahengi ve Evlilik Çatışmasının Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi isimli çalışmasında çift ahengi, demografik özellikler ve evlilik çatışmasını incelenmiştir. Çalışmaya nazaran evlilik ahengini olumsuz etkileyen birtakım demografik faktörler düşük ekonomik durum, düşük eğitim düzeyi, evlilik biçimi (görücü yöntemi ile evliliklerde anlaşarak evlenmeye oranla daha çok evlilik ahenginde soruna rastlanmış) olarak gösterilebilir. Ek olarak çalışmada çift ahenginin yüksek olduğu evliliklerde eşler ortası çatışmanın daha az olduğu görülmüştür.

Evlilik ahengini etkileyen bir öbür faktör bireylerin bağlanma stilleridir. Yapılan çalışmalara nazaran annesi yahut bakım vereni ile inançlı bağlanma gerçekleştirmiş bireylerin kendi evliliklerinde evlilik ahenginin daha yüksek olduğu görülmüş, kaçıngan yahut dertli bağlanan bireylerde ise düşük evlilik ahengine rastlanmıştır.

Evlilikte Ahenk Nasıl Sağlanır?
Evlilik ahengini artıran faktörler;

kişinin partnerine karşı dürüst olması,
hislerin karşı tarafı incitmeyecek halde lisana getirilmesi (karşı tarafın davranışlarının söz edilmesinden çok kişinin bu davranışlar gerçekleştiğinde nasıl hissettiğini lisana getirmesi),
sıkıntıları çözmede karşı tarafın istek ve gereksinimlerine anlamaya çalışmak ve bunlara karşı hassas olarak hareket etmek,
şahısların irtibat marifetlerini geliştirebilmesi,
ortaya çıkan çatışmalara sorun odaklı yaklaşmak yerine tahlil odaklı yaklaşmak,
sorun çözme hünerleri geliştirmek ve problemlerin tahlili esnasında partnerle bilgi alışverişinde bulunmak,
kişisel olarak farklılıkları kabul etmek
biçiminde sıralanabilir.

Uzm. Klinik Psikolog Özlem Sarıkaya

Faydalanılan Kaynaklar

Sağlam, E. (2016). Evlilik Ahengini Etkileyen Faktörler: Bağlanma Tarzları ve Aleksitimik Özellikler. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi, İstanbul.

Şendil, G., Korkut, Y. (2012). Evli Çiftlerdeki Çift Ahengi ve Evlilik Çatışmasının Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 28, 15-34.