İlişkide narsistlik

İlişkide narsistlik

İlişki, iki yahut daha fazla kişi yahut varlık ortasındaki temas yahut etkileşim olarak tanımlayabiliriz. Bu bağlamda münasebetler, çeşitli biçimlerde olabilir; arkadaşlık, romantik münasebet, aile bağı yahut iş münasebeti üzere. Münasebetler, bireylerin duygusal, toplumsal ve ruhsal muhtaçlıklarını karşılamada kıymetli bir rol oynar. Sağlıklı bağlantılar çoklukla itimat, irtibat ve hürmet temeline dayanır.

Narsist, kendine çok bir hayranlık duyan, diğerlerinin hislerini ve muhtaçlıklarını önemsemeyen bir kişiyi tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. Narsizm, ekseriyetle çok özsaygı, empati eksikliği ve diğerlerini manipüle etme eğilimi ile karakterize edilir. Narsist bireyler, kendi muvaffakiyetlerini ve yeteneklerini abartabilir, diğerlerinden daima onay ve hayranlık bekleyebilirler. Bu durum, münasebetlerde meselelere yol açabilir, zira narsist bireyler ekseriyetle oburlarının hislerini göz gerisi ederler.
DSM-5’e nazaran narsistik kişilik bozukluğu, aşağıdaki belirtilerle tanımlanır:

Büyüklenme: Kendi değerini çok biçimde abartma.
Muvaffakiyet ve Güç Fantazileri: Sınırsız muvaffakiyet, güç, zeka, hoşluk yahut ülkü aşk hakkında daima hayaller kurma.
Özel Muamele Beklentisi: Diğerlerinin kendilerine özel bir muamelede bulunmasını bekleme.
Kendini Üstün Görme: Başkalarından üstün olduklarına dair güçlü bir inanç.
Kıskançlık: Diğerlerinin muvaffakiyetlerini kıskanma yahut oburlarının kendilerini kıskanmasını bekleme.
Yüzeysel Bağlar: Bağlarda derinlik ve bağlılık yerine yüzeysel ve süreksiz kontaklar kurma.

Bu belirtilerin, bireyin toplumsal, mesleksel yahut başka kıymetli fonksiyon alanlarında besbelli bir işlevsizlik yaratması gerekmektedir. Teşhis koyma süreci, bir mental sıhhat profesyoneli tarafından gerçekleştirilmelidir.
Narsistik bir bireyle olan münasebetler ekseriyetle karmaşık ve zorlayıcıdır. Narsistlik, bu alakaların dinamiklerini aşağıdaki formlarda etkileyebilir:

Manipülasyon: Narsist bireyler, diğerlerini kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirme yahut kullanma eğilimindedir. Bu, duygusal manipülasyon yahut suçluluk duygusu yaratma halinde olabilir.

Empati Eksikliği: Narsist şahıslar, partnerlerinin hislerini ve muhtaçlıklarını ekseriyetle göz arkası eder. Bu durum, karşı tarafın duygusal gereksinimlerinin karşılanmamasına neden olur.

Denetim: Narsist bireyler, alakada denetimi elde tutma isteği taşır. Partnerlerinin hayatlarını, arkadaşlarını ve toplumsal etraflarını denetim etmeye çalışabilirler.

Daima Onay Beklentisi: Narsist bireyler, daima olarak takdir ve onay beklerler. Partnerlerinin kendilerini övmesini ve hayranlık duymasını isterler.

Tenkide Tahammülsüzlük: Narsist bireyler, eleştiriyi ekseriyetle şahsî bir taarruz olarak algılarlar ve bu durum münasebetlerde çatışmalara yol açabilir.

Yüzeysel İlişkiler: Narsistik şahıslar, ilgilerde derinlikten çok yüzeysel temaslar kurma eğilimindedir. Bu da duygusal bağlılık ve inanç eksikliğine neden olabilir.

Çok Kıskançlık: Narsist bireyler, partnerlerinin öteki beşerlerle olan ilgilerine karşı kıskançlık duyabilir, bu da güvensizlik hissine yol açabilir.

Bu dinamikler, vakitle bağlantıyı yıpratabilir ve karşı tarafın duygusal sıhhatini olumsuz etkileyebilir. Şayet bir bağlantıda bu cins davranışlarla karşılaşılıyorsa, profesyonel takviye almak yararlı olabilir.

Gaziantep Psikoloji Merkezi

Uzm. Psk. Dan. Muhittin DAR