Koroner bypass ameliyatı

KORONER BYPASS AMELİYATI

          Günümüzde hepimizin bildiği üzere kalbi besleyen koroner damarların tıkanması sonucu kalp krizi meydana gelmektedir. Koroner anjiografi çekilmesiyle %70 ve daha fazla oranda oklüze (tıkalı) olan koroner arter tespit edilip müdahale planlanır. Bu müdahale stent yerleştirilmesi yahut koroner bypass ameliyatı formunda olmaktadır. Ekseriyetle de birden fazla arterde diffüz (yaygın)lezyon olursa ameliyat önerilir.   
          Koroner arter anatomisi, sol ve sağ çıkıştan orjin alan ve solda ikiye ayrılan üç ana arter ve bunların yan kollarından oluşmaktadır. Aterosklerotik lezyonlar arteri bazen tam oklüze edebilir ,sonucunda da şayet bu uzun yıllar içinde  gelişmişse beslediği alana öteki kısımlardan kollateral oluşur ve belirti vermeyebilir yahut hafif göğüs ağrıları olur. Tesadüfen koroner anjiografide tespit edilir. Bu nedenle her vakit myokard infarktüsü (kalp krizi) ortaya çıkmayabilir.Kriz olsun yahut olmasın oklüze arterde lezyona müdahale gereklidir. 
           Diyabet , hiperkolesterolemi, sigara içme, obezite, sedanter ömür (hareketsiz) ve genetik yapı koroner arter hastalığı riskini yükseltir. Bu hastaların kesinlikle koroner anjiografi denetimini yaptırmaları kalp krizi riski yaşamasını önler. Yani myokard infaktüsü olmadan tespit ameliyatın riskini azaltır ve ameliyattan daha fazla yarar görmesini sağlar. 
            Hastaların ameliyata hazırlanma basamaklarında antiagregan (aspirin, plavix üzere..) tedavisi stoplanır lakin MI (kriz) riski varsa yani oklüze arterdeki lezyon kritik ise ciltaltı antikoagulan tedavisi devam ettirilir. Karotis arter (şahdamarı) USG çekilir ve teneffüs antrenmanları başlanır. Günümüzde koroner bypass ameliyatları lezyon olan damar sayısı , yeri ve arter çapına nazaran minimal invazif ve/veya çalışan kalpte yapılabilir. Minimal invazif (küçük kesi) yollar koltukaltı, memealtı, parsiyel sternotomi üzere hastanın fiziki yapısı da gözönüne alınarak tercih edilir. Maksat arterdeki lezyonun distaline (sonrasına) aortadan gelen yeni grefti anastamoz yapmaktır. Greft olarak ekseriyetle alt ekstremiteden alınan safen ven kullanılır ve safen ven çıkarılırken hasar görmemesi, çekiştirilmemesi , esnetilmemesi çok kıymetlidir, Zira ven endoteli hasarlanırsa kısa vakitte tıkanmasına neden olabilir. Hastaların bacakta çok büyük kesi olmaması için tercih nedeni olan endoskopik safen çıkarılması bu nedenle yanlıştır. Safen ven çabucak ciltaltında seyrettiği için kapatılması sonucu komplikasyon olmaz ve skar dokusu kısa müddette belirsizleşir. Öbür taraftan göğüs içi arter olan LIMA (sol internal mammarian arter) bilhassa kalbin ön yüz koroner arterleri (LAD, Diagonal arterler) için tercih edilir. Yeterli yapılan anastamoz sonucu patent kalma oranı yüksektir lakin safen ven de âlâ anastamoz sonucu patent kalma kısa değildir.
          Koroner bypass ameliyatları sonrası erken mobilizasyon   ve erken günlük yaşama dönme büyük değer taşır. Bu nedenle ekseriyetle 5-6 günlük hastane yatışı sonrasında taburcu olan hastanın günlük yürüyüş üzere idmanlarını aksatmamalı ancak yorulunca da çoka kaçmamalıdır. Kolesterol tarafından varlıklı besinlerden kaçınmalı, sigara katiyen içmemelidir. Diyabet hastaları kan şekeri denetimini sağlamalıdır. Aylık denetimlerini de aksatmamalıdır.