Bipolar bozukluk ile birlikte yürümek: dalgaların içinde dengede kalmak

Bipolar bozukluk kişinin kendisi için de yakınları için de karmaşık ve zorlayıcı bir seyahat olabilir, kişi anlamlandıramadığı ağır duygudurum değişiklikleri yaşar. Bazen tepede, bazen tabanda olmak… Kıymetli olan, bu döngüsel durumu yavaşlatıp atakların sayısını ve şiddetini azaltarak, hastalığa karşın istikrarda kalabilmek.. hayatta onunla birlikte nasıl ilerleyeceğini öğrenmek..
Bipolar bozukluğu olan bireyler için bu seyahat, yalnızca kendi iç dünyalarıyla değil, etraflarıyla ve toplumsal algılarla da gayret etmeyi gerektirir. Bu çaba, yanlışsız dayanakla yönetilebilecek, farkındalıkla şekillendirilebilecek bir süreçtir.

Bipolar Bozukluk: Bir Seyahat Hikayesi

Bipolar bozukluk yalnızca ruh halinin değişmesiyle hudutlu değildir; güç düzeyleri, niyet süreçleri, uyku nizamı ve alakalar üzere birçok alanı etkileyebilir. Manik yahut hipomanik periyotlarda kişi kendini enerjik, yaratıcı ve bazen de risk almaya meyilli hissedebilirken, depresif periyotlarda ağır bir çökkünlük, yorgunluk ve ümitsizlik yaşayabilir. Bu döngülerin öngörülemezliği zorlayıcı olabilir, fakat yükselme ve çökkünlük periyotlarının süreksiz olduğu şuuru, süreci daha yönetilebilir kılar. Bu dalgalanmaları anlamak, hem kişinin kendisi hem de yakın etrafı için bir yol haritası oluşturur.

Bipolar Bozukluk: Ataklar ve Ötimi Ortasındaki Döngü

Bipolar bozukluk, kronik ve döngüsel bir hastalıktır:

1. Manik yahut hipomanik devir: Kişi kendini çok enerjik, niyetlerini hızlanmış, taşkın ve bazen denetimsiz hisseder. Uyku muhtaçlığı azalır, riskli kararlar alma eğilimi artar.
2. Depresif periyot: Ağır mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik ve güç kaybı ön plandadır. Kişi günlük aktivitelerini bile yapmakta zorlanabilir.
3. Ötimik devir: Kişinin duygudurumunun istikrarda olduğu, çok yükselişler yahut çöküşler yaşamadığı, kişinin hayatını daha sağlıklı yönetebildiği, münasebetlerini düzenleyebildiği periyottur. Lakin bu periyotlar, yeni bir atağın gelmeyeceği manasına gelmez. Bu yüzden dengeyi korumak değerlidir.

Bipolar Bozuklukla Yaşamak: Dengeyi Bulmak

Farkındalık ve Kendini Tanıma: Dalgaları Evvelden Hissetmek
Bipolar bozuklukla yürüyen kişinin en büyük gücü, kendini tanımasıdır. Hangi olayların tetikleyici olduğunu bilmek, ruh halindeki değişimlere erken müdahale etmek için çok kıymetlidir. Yakınlar içinse, empati ve müşahede çok kıymetlidir. Sevdiğiniz kişinin ruh halinde büyük değişimler fark ettiğinizde, bunu nazikçe paylaşmak ve destekleyici olmak değerlidir.

1. Sistemi Sağlamak ve Rutinlere Bağlı Kalmak

Ötimi periyotlarında kazanılan nizam, yeni atakları önlemede kilit rol oynar. Uyku tertibi, beslenme ve günlük aktiviteler bipolar bozukluğun idaresinde kritiktir. Uykusuzluk, manik atakları tetikleyebilirken, sistemsiz beslenme yahut hareketsizlik depresif devirleri ağırlaştırabilir. Bu yüzden, ötimi periyotlarında bile, uyku tertibi üzere temel alışkanlıkların korunması çok kıymetlidir. Kolay üzere görünen bir günlük rutin bile istikrarda kalmak için güçlü bir araçtır.

2. Profesyonel Dayanak Almak

Bipolar bozukluk, kişinin irade gücüyle yönetilebileceği bir durum değildir. Psikiyatri tabibinin takibinde, ilaç tedavisi ve psikoterapi sürecin ayrılmaz modülleridir. Bireye özel bir tedavi planı oluşturmak, semptomların denetim altına alınmasını kolaylaştırır. Bu profesyonel dayanak, ötimi periyotlarının sürdürülmesini hedefler, manik ve depresif devirlerin yönetilmesini sağlar. Bipolar bozukluk kronik bir durumdur ve ötimi periyotlarında de psikiyatrist dayanağı, ilaç tedavisi ve terapiye devam etmek gereklidir. Ötimi hali, ilaçları bırakmak için bir münasebet değildir; tam aksine, bu periyodu uzatmak için tedaviye bağlı kalmak değerlidir.

3. Duygusal Farkındalık Geliştirmek

Bipolar bozukluğu olan birçok kişi, ötimi periyotlarında kendini “tamamen iyileşmiş” üzere hissedebilir. Lakin bu periyodu şuurlu bir formda kıymetlendirmek, hastalık hakkında farkındalık geliştirmek ve şahsî sonlarını belirlemek uzun vadede daha sağlıklı bir seyahat sağlar. Ötimi periyotlarında kişi kendini uygun hissedebilir, lakin bu periyodun kalıcı olması için tetikleyicileri fark etmek değerlidir. Uyku düzensizliği, ani his değişimleri, çok para harcama isteği yahut içe kapanma üzere belirtiler bir atak habercisi olabilir.

4. Destekleyici Bir Etraf Oluşturmak

Aile ve arkadaşlar, bipolar bozuklukla başa çıkmada kıymetli bir takviye alanıdır. Gerçek şahıslarla irtibat kurmak, yargılanma korkusu olmadan his ve kanıları paylaşmak süreci daha sağlıklı hale getirir. Ötimi devirleri, bu bağları güçlendirmek ve toplumsal çevreyi düzenlemek için yeterli bir vakittir.

5. Kendini Tanımak ve Süreci Yönetmek

Bipolar bozukluk bir kimlik değil, yalnızca hayatın bir kesimidir. Bu hastalığa sahip pek çok insan sanatta, bilimde, edebiyat dünyasında büyük muvaffakiyetler elde etmiştir. Kendi yeteneklerini ve ilgi alanlarını keşfetmek, kişinin içsel gücünü fark etmesine yardımcı olabilir. Bilhassa ötimi periyotlarında, kişinin yaratıcı ve üretken istikametleri daha odaklı ve besbelli olabilir. Bu periyodu, kişinin daha olumlu ve üretken bir biçimde geçirmesine imkan tanıyacak fırsatlar yaratmak kıymetlidir.

Bipolar Bozuklukla Yürümek;

Bipolar bozuklukla yürümek, bir gayret değil, bir ahenk sürecidir. Bu seyahatte değerli olan, kendinize karşı şefkatli olmak ve her adımın değerini bilmektir.

Bu süreçte gaye, yalnızca atakları önlemek değil, birebir vakitte ömür kalitesini artırmak ve kişinin kendi potansiyelini keşfetmesine imkan tanımaktır. Bipolar bozuklukla birlikte yürümek zorluklarla dolu olabilir, lakin yanlışsız dayanak, farkındalık ve istikrarlı adımlarla bu seyahat yönetilebilir hale gelir.

Hastalığınız kimliğiniz değildir, hayatınızın yönetebileceğiniz bir modülüdür.

Uzm. Dr. Yaprak Arslan
Psikiyatrist & Psikoterapist